Η ΕΕ, ως το μεγαλύτερο πολιτικό κέντρο,έχει στη σύνθεσή του σήμερα 27 πολιτείες. Ωστόσο, το 2004, όταν αριθμούσε μόνο 25 πολιτείες, έγινε ανεξέλεγκτο και άρχισε να χάνει τη δημοκρατία του. Επομένως, εκείνη την εποχή, τέθηκε το ζήτημα της έγκρισης Συντάγματος για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αρκετά χρόνια από την ανάπτυξή του κατέστη δυνατή η απόκτηση ενός πολύ δημοκρατικού νόμου, ο οποίος στη συνέχεια έπρεπε να υπογραφεί από όλες τις συμμετέχουσες χώρες. Μόνο 18 κράτη την υπέγραψαν. Επομένως, οι περισσότερες από τις διατάξεις του νόμου έπρεπε είτε να αποκλειστούν είτε να τροποποιηθούν.
Το νέο έγγραφο για τις μεταρρυθμίσεις είχε τον τίτλο«Συνθήκη της Λισαβόνας», δεν χρησιμοποίησε τη λέξη «Σύνταγμα» και υπογράφηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2007 στην πρωτεύουσα της Πορτογαλίας και από τα είκοσι επτά κράτη που είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έτσι, αυτή η συνθήκη αντικατέστησε το παλιό Σύνταγμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και είχε ως στόχο τη μεταρρύθμιση του συστήματος διακυβέρνησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και έγινε επίσης η βάση για τη λειτουργία της ΕΕ τα επόμενα είκοσι χρόνια.
Η Συμφωνία της Λισαβόνας εδραίωσε την ισορροπία μεταξύ των συμφερόντων και των στόχων των κρατών μελών της ΕΕ, δίνοντας έτσι στα τελευταία το καθεστώς «μεγάλης δύναμης».
Το κείμενο αυτής της συμφωνίας έχει κάνει αλλαγές στο κύριοτρία έγγραφα της Ευρωπαϊκής Ένωσης: η Συνθήκη της Ρώμης, η Συνθήκη του Μάαστριχτ και η Συνθήκη για την Πυρηνική Ενέργεια. Δύο ενημερωμένες πράξεις γίνονται η νομική βάση της Ένωσης: DES και ΣΛΕΕ, και οι δύο έχουν ίση νομική ισχύ.
Το DES περιλαμβάνει τα κύρια καθήκοντα και τους στόχους, τα θεμέλια καιΑρχές της ΕΕ. Περιγράφει τις μεθόδους συνεργασίας μεταξύ των συμμετεχουσών χωρών, καθώς και περιγράφει τις δραστηριότητες εξωτερικής πολιτικής της Ένωσης και την πολιτική ασφαλείας της. Η ΣΛΕΕ εξετάζει την κατεύθυνση της πολιτικής της ΕΕ, την ελευθερία, τη νομιμότητα και την ασφάλειά της, καθώς και το σύστημα ρύθμισης των εξωτερικών σχέσεων, τη χρηματοδότηση.
Συνθήκη της Λισαβόνας έχει πολλά άλλα πρωτόκολλα που σχηματίζονταιαναπόσπαστο μέρος των κύριων συμβάσεων. Έτσι, είτε αποσαφηνίζουν τις διατάξεις των συνθηκών, είτε διαμορφώνουν τη θέση ορισμένων κρατών σε διάφορα θέματα. Επιπλέον, η παρούσα Συνθήκη κωδικοποιεί την αρχή της αρμοδιότητας, δηλαδή, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει κανένα δικαίωμα να υπερβαίνει την αρμοδιότητα που παρέχουν τα κράτη μέλη.
Επίσης, προβλέπει η συνθήκη της Λισαβόναςένα σύστημα τριών επιπέδων διακυβέρνησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο αποτελείται από θεσμικά όργανα με αρμοδιότητες εξουσίας, άλλα όργανα που δημιουργούνται βάσει αποφάσεων θεσμικών οργάνων και τα λεγόμενα θεσμικά όργανα.
Δύο δομές έχουν προστεθεί στα ινστιτούτα:Το Συμβούλιο, το οποίο είναι το υψηλότερο σώμα πολιτικής εξουσίας, και η Κεντρική Τράπεζα. Το συμβούλιο έχει έναν πρόεδρο, ο οποίος εκλέγεται για δυόμισι χρόνια, και έναν Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ για την πολιτική ασφάλειας και τις εξωτερικές υποθέσεις. Ο αριθμός των μελών του Συμβουλίου των Αντιπροσώπων δεν πρέπει να υπερβαίνει τα επτακόσια πενήντα ένα.
Η Συνθήκη της Λισαβόνας προβλέπει ότι τρία κράτη αποτελούν τη λεγόμενη Προεδρία του Συμβουλίου, η οποία διατηρείται για 18 μήνες.
Τα συμμετέχοντα κράτη έχουν το δικαίωμα μεταξύ τουςσυνάπτει συμφωνίες σε περίπτωση που δεν έρχονται σε αντίθεση με τις συμφωνίες που υπέγραψε η Ευρωπαϊκή Ένωση ή δεν θα υπερβαίνει την αρμοδιότητά της.
Έτσι, η Σύμβαση της Λισαβόνας έδωσετην ικανότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να καθορίζει και να εφαρμόζει την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης της εσωτερικής αγοράς και της τελωνειακής ένωσης, της εμπορικής, οικονομικής, εδαφικής και κοινωνικής πολιτικής. Επιπλέον, η ΕΕ έχει το δικαίωμα να ασχολείται με θέματα ενέργειας, επιβολής του νόμου, μεταφορών, περιβάλλοντος και υγείας και πολλά άλλα θέματα. Η ΕΕ έχει δεσμευτεί να παρέχει βοήθεια και υποστήριξη σε όλα τα συμμετέχοντα κράτη σε θέματα εκπαίδευσης, πολιτισμού, τουρισμού και ιατρικής.
