Zeno z Elei to starożytny grecki filozof, który był uczniem Parmenidesa, przedstawiciela szkoły Elea. Urodził się około 490 pne. e. w południowych Włoszech, w mieście Elea.
Z czego słynął Zeno?
Argumenty Zenona gloryfikowały tego filozofa jakowykwalifikowany polemik w duchu sofistyki. Treść nauk tego myśliciela została uznana za identyczną z ideami Parmenidesa. Szkoła Elean (Xenophanes, Parmenides, Zeno) jest prekursorem sofistyki. Zeno był tradycyjnie uważany za jedynego „ucznia” Parmenidesa (chociaż Empedokles był również nazywany jego „następcą”). We wczesnym dialogu zatytułowanym „Sophist” Arystoteles nazwał Zenona „wynalazcą dialektyki”. Użył pojęcia „dialektyki”, najprawdopodobniej w znaczeniu dowodów z niektórych ogólnie przyjętych przesłanek. Temu poświęcony był własny temat Arystotelesa, Topeka.
W „Fedrze” Platon mówi o doskonałej własności„sztuka werbalizacji” „Eleamic Palamede” (co oznacza „sprytnego wynalazcę”). Plutarch pisze o Zeno, używając terminologii przyjętej do opisania praktyki sofistycznej. Mówi, że ten filozof był w stanie obalić, prowadząc do aporii poprzez kontrargumenty. Wskazówką, że studia Zenona były wyrafinowane, jest wzmianka w dialogu Alcibiades I, że ten filozof wziął wysoką opłatę za szkolenie. Diogenes Laertius mówi, że Zeno z Elei zaczął pisać dialogi po raz pierwszy. Myśliciel ten był również uważany za nauczyciela Peryklesa, słynnego polityka Aten.
Polityka Zeno
Możesz znaleźć wiadomości od doksografów, którzy:Zenon był zaangażowany w politykę. Na przykład brał udział w spisku przeciwko Nearchusowi, tyranowi (istnieją inne warianty jego imienia), został aresztowany i podczas przesłuchania próbował odgryźć mu ucho. Historię tę opowiada Diogenes według Heraklidesa Lembu, który z kolei odwołuje się do księgi krążącego Satira.
Wielu historyków starożytności donosiło o tymwytrwałość na procesie tego filozofa. Tak więc, zgodnie z przesłaniem Antystenesa z Rodos, Zenon z Elei odgryzł mu język. Hermippus mówi, że filozof został wrzucony do stupy, w której został wbity. Epizod ten był następnie bardzo popularny w literaturze starożytnej. Wspominają o nim Plutarch z Cheroneus, Diodir z Siculusa, Flawiusz Filostratus, Klemens Aleksandryjski, Tertulian.
Pisma Zenona
Zenon z Elei był autorem prac „Przeciwfilozofów”, „Spory”, „Interpretacja Empedoklesa” i „O naturze”. Niewykluczone jednak, że wszystkie z nich, z wyjątkiem „Interpretacji Empedoklesa”, były w istocie wersjami tytułu jednej książki. W „Parmenidesie” Platon wspomina kompozycję, napisaną przez Zenona, aby ośmieszyć przeciwników jego nauczyciela i pokazać, że założenie ruchu i wielości prowadzi do jeszcze bardziej niedorzecznych wniosków niż rozpoznanie jednego bytu według Parmenidesa. tego filozofa jest znany w przedstawieniu późniejszych autorów, to jest Arystoteles oraz jego komentatorzy (np. Simpliky).
Argumenty Zenona
Główne dzieło Zenona zostało skomponowane,najwyraźniej z zestawu wielu argumentów. Ich logiczna forma została zredukowana do dowodu przez sprzeczność. Filozof ten, broniąc postulatu stałego, pojedynczego bytu, który wysunęła szkoła eleatycka (aporie Zenona, według wielu badaczy, powstały w celu poparcia nauk Parmenidesa), starał się wykazać, że założenie przeciwna teza (o ruchu i wielości) nieuchronnie prowadzi do absurdu, dlatego musi zostać odrzucona przez myślicieli.
Zenon najwyraźniej przestrzegał prawa „wykluczonychpo trzecie: jeśli jedno z dwóch przeciwstawnych stwierdzeń jest niepoprawne, to drugie jest prawdziwe. Dziś znamy dwie grupy argumentacji tego filozofa (Aporia Zenona z Elei): przeciw ruchowi i przeciw mnogości. Są też dowody że istnieją argumenty przeciwko percepcji zmysłowej i miejscu.
Argumenty Zenona przeciwko wielu
Simplicius podtrzymał te argumenty.Cytuje Zenona w komentarzu do fizyki arystotelesowskiej. Proclus mówi, że praca interesującego nas myśliciela zawierała 40 takich argumentów. Wymienimy pięć z nich.
- Broniąc swego nauczyciela, którym był Parmenides,Zenon z Elei mówi, że jeśli istnieje mnogość, to w konsekwencji rzeczy muszą być zarówno duże, jak i małe: tak małe, że nie mają żadnej wielkości, i tak duże, że są nieskończone.
Dowód jest następujący.... Istniejące musi mieć jakąś wartość.Dodany do czegoś, zwiększy go i zmniejszy, gdy zostanie zabrany. Ale żeby odróżnić się od kogoś innego, trzeba się od niego oddzielić, znajdować się w pewnej odległości. To znaczy, zawsze pomiędzy dwiema istotami będzie dana trzecia, dzięki czemu są różne. Musi też być różna od innych itd. Ogólnie rzecz biorąc, istnienie będzie nieskończenie wielkie, ponieważ jest to suma rzeczy, których jest nieskończona liczba. Na tej idei opiera się filozofia szkoły eleatycznej (Parmenides, Zenon itp.). - Jeśli jest ich wiele, to rzeczy będą zarówno nieograniczone, jak i ograniczone.
Dowód: jeśli jest wiele, to jest tak wiele rzeczy,ile ich jest, nie mniej i nie więcej, to znaczy ich liczba jest ograniczona. Jednak w tym przypadku zawsze będą między rzeczami inne, między którymi z kolei inne itd. Oznacza to, że ich liczba będzie nieskończona. Ponieważ jednocześnie udowodniono coś przeciwnego, pierwotny postulat jest błędny. Oznacza to, że wielość nie istnieje. To jedna z głównych idei opracowanych przez Parmenidesa (szkołę Elea). Zenon ją wspiera. - Jeśli jest ich wiele, to rzeczy jednocześniemusi być niepodobny i podobny, co jest niemożliwe. Według Platona ten argument zapoczątkował księgę interesującego nas filozofa. Ta aporia sugeruje, że jedna i ta sama rzecz jest postrzegana jako podobna do siebie i różna od innych. Platon rozumie to jako paralogizm, ponieważ odmienność i podobieństwo są rozumiane na różne sposoby.
- Zwróćmy uwagę na ciekawy argument przeciwko lokalizacji.Zenon powiedział, że jeśli jest miejsce, to musi być w czymś, ponieważ odnosi się do wszystkiego, co istnieje. Wynika z tego, że miejsce też będzie na miejscu. I tak w nieskończoność. Wniosek: nie ma miejsca. Arystoteles i jego komentatorzy określili ten argument jako paralogizm. Nie jest słuszne, że „być” oznacza „być w miejscu”, ponieważ pojęcia bezcielesne w jakimś miejscu nie istnieją.
- Przeciwko argumentowi percepcji zmysłowejo nazwie „Ziarno prosa”. Jeśli jedno ziarno lub jego tysięczna część nie hałasuje, gdy spada, to jak medymna może to zrobić, gdy spada? Jeśli medimna ziarna wytwarza hałas, to musi to dotyczyć również jednej tysięcznej, co nie jest prawdą. Argument ten dotyka problemu progu percepcji naszych zmysłów, choć sformułowany jest w kategoriach całości i części. Paralogizm tego sformułowania polega na tym, że mówimy o „hałasie wytwarzanym przez część”, który w rzeczywistości nie istnieje (jak zauważył Arystoteles, istnieje w możliwości).
Argumenty przeciwko ruchowi
Najbardziej znane są cztery aporieZenon z Elei przeciw czasowi i ruchowi, znany z „Fizyki” Arystotelesa, a także z komentarzy do niej autorstwa Jana Filopona i Simpliciusa. Pierwsze dwa z nich polegają na tym, że odcinek o dowolnej długości może być reprezentowany jako nieskończona liczba niepodzielnych „miejsc” (części). Nie można go ukończyć w skończonym czasie. Trzecia i czwarta aporia opierają się na tym, że czas również składa się z niepodzielnych części.
"Dychotomia"
Rozważmy argument „Stopnie” („Dychotomia” –inna nazwa). Przed pokonaniem pewnej odległości poruszające się ciało musi najpierw przebyć pół segmentu, a zanim dotrze do połowy, musi przebyć pół, i tak dalej do nieskończoności, ponieważ każdy segment można podzielić na pół, bez względu na to, jak mały.
Innymi słowy, ponieważ zawsze jest ruchodbywa się w przestrzeni, a jego kontinuum jest uważane za nieskończony zbiór różnych segmentów, faktycznie danych, ponieważ każda ciągła wielkość jest podzielna w nieskończoność. W konsekwencji poruszające się ciało będzie musiało przejść przez pewną liczbę segmentów w skończonym czasie, który jest nieskończony. To uniemożliwia ruch.
"Achilles"
Jeśli jest ruch, najszybszy biegacznigdy nie będzie w stanie dogonić najwolniejszego, ponieważ konieczne jest, aby łapiący najpierw dotarł do miejsca, z którego uchylający się zaczął się poruszać. Dlatego w razie potrzeby wolniejszy biegacz powinien zawsze być nieco do przodu.
Rzeczywiście, poruszyć się znaczy ruszyć zjeden punkt do drugiego. Od punktu A szybki Achilles zaczyna wyprzedzać żółwia, który aktualnie znajduje się w punkcie B. Najpierw musi przejechać połowę drogi, czyli odległość AAB. Gdy Achilles znajdzie się w punkcie AB, w czasie wykonywania ruchu, żółw przejdzie trochę dalej do segmentu BBB. Wtedy biegacz znajdujący się w połowie drogi będzie musiał dotrzeć do punktu Bb. W tym celu trzeba z kolei przebyć połowę odległości A1Bb. Gdy zawodnik jest w połowie drogi do tego celu (A2), żółw będzie czołgał się trochę dalej. Itp. Zenon z Elei w obu aporiach zakłada, że kontinuum dzieli się w nieskończoność, myśląc jako faktycznie istniejącą tę nieskończoność.
"Strzałka"
Wierzyłem, że lecąca strzała jest w spoczynkuZenon z Elei. Filozofia tego naukowca zawsze miała podstawy i ta aporia nie jest wyjątkiem. Jej dowód jest następujący: strzała w każdym momencie zajmuje określone miejsce, które jest równe jej objętości (gdyż w przeciwnym razie strzała byłaby „nigdzie”). Jednak zajęcie miejsca równego sobie oznacza odpoczynek. Z tego możemy wywnioskować, że można myśleć o ruchu tylko jako o sumie różnych stanów spoczynku. To niemożliwe, ponieważ nic nie dzieje się z niczego.
„Ruchome ciała”
Jeśli jest ruch, zauważysz następujące rzeczy. Jedna z dwóch wielkości, które są równe i poruszają się z tą samą prędkością, pokona dwukrotnie odległość w tym samym czasie, a nie równa drugiej.
Ta aporia została tradycyjnie wyjaśniona za pomocąrysunek. Dwa równe obiekty zbliżają się do siebie, co oznaczono symbolami liter. Idą równoległymi ścieżkami i mijają trzeci obiekt, który jest im równy. Poruszając się w tym samym czasie z tą samą prędkością, raz obok spoczynku, a drugi - obok poruszającego się obiektu, ten sam dystans zostanie pokonany jednocześnie przez pewien okres czasu i przez jego połowę. W tym przypadku niepodzielny moment okazuje się być dwa razy większy od siebie. To jest logicznie niepoprawne. Musi być albo podzielna, albo niepodzielna część jakiejś przestrzeni musi być podzielna. Ponieważ Zenon nie przyznaje ani jednego, ani drugiego, dochodzi więc do wniosku, że ruch nie może być pomyślany bez pozorów sprzeczności. Oznacza to, że nie istnieje.
Wnioski ze wszystkich aporii
Wniosek wyciągnięty ze wszystkich aporii,sformułowane na poparcie idei Parmenidesa przez Zenona jest to, że ruchy i dowody uczuć, które przekonują nas o istnieniu dowodów, są sprzeczne z argumentami rozumu, które same w sobie nie zawierają sprzeczności, a zatem są prawdziwe. W takim przypadku rozumowanie i oparte na nich uczucia należy uznać za fałszywe.
Przeciw komu skierowane były aporie?
Jedyną odpowiedzią jest pytanie, przeciwko komu jest aporiaZeno został wysłany, nie. W literaturze wyrażony został punkt widzenia, zgodnie z którym argumenty tego filozofa skierowane były przeciwko zwolennikom „atomizmu matematycznego” Pitagorasa, którzy konstruowali ciała fizyczne z punktów geometrycznych i wierzyli, że czas ma strukturę atomową. Ten widok obecnie nie ma zwolenników.
W starożytnej tradycji uznano to za wystarczającewyjaśnienie założenia, sięgającego czasów Platona, że Zenon bronił idei swojego nauczyciela. Dlatego jego przeciwnikami byli wszyscy, którzy nie podzielali doktryny wysuniętej przez szkołę eleatycką (Parmenides, Zenon) i trzymali się zdrowego rozsądku opartego na dowodach uczuć.
Więc rozmawialiśmy o tym, kim jest ZenoEleisky. Jego aporie zostały krótko omówione. A dziś dyskusje na temat struktury ruchu, czasu i przestrzeni jeszcze się nie skończyły, więc te interesujące pytania pozostają otwarte.
