Het concept van autoritarisme werd voor het eerst geïntroduceerd inberoep in het midden van de twintigste eeuw door politicologen van de Frankfurter Schule. De implicatie was dat autoritaire politieke regimes een reeks kenmerken zijn van een sociale structuur en in de eerste plaats een soort relatie tussen de mensen en de autoriteiten. Volgens de voorgestelde definitie was deze vorm van sociale en staatsstructuur sterk in tegenspraak met de ideeën van echte democratie. Tegelijkertijd kunnen de kenmerken van een autoritair politiek regime worden waargenomen aan de hand van vele staten van de planeet van de vorige eeuw. Om nog maar te zwijgen van de diepere historische ervaring van de mensheid.
De concentratie van alle macht in de handen van één persoon of een kleine groep: een militaire junta, een enige dictator, een theologische leider, enzovoort.
Er is natuurlijk geen verdeling van bevoegdheden in takken die onafhankelijk van elkaar zijn.
In zo'n staat, elkeen echte oppositiekracht. Dit sluit echter niet uit dat er sprake is van demonstratieve marionettenopstand, zolang de situatie onder controle van de autoriteiten staat. Vaak initiëren de autoriteiten zelf de zogenaamde imitatie van verkiezingen, dat wil zeggen het houden van een evenement met alle formele attributen, waardoor de illusie wordt gewekt van eerlijke verkiezingen, die in de praktijk een vooraf gepland scenario hebben.
Openbaar bestuur neemt meestal de vorm aan van commando- en controlemethoden.
Autoritaire politieke regimes zijn dat vaakverklaren hun eigen democratie, bescherming van de rechten en vrijheden van hun burgers. Echte bescherming wordt in de praktijk echter niet geboden. Bovendien schendt de overheid zelf deze burgerrechten op politiek gebied.
Machtsstructuren dienen niet ter bescherming van de publieke belangen en de rechten van burgers, maar ter bescherming van de gevestigde orde (vaak handelend tegen de eigen burgers).
Totalitaire en autoritaire politieke regimes
Opgemerkt moet worden dat autoritarismestaatsmacht wordt bepaald door een aantal kenmerken. Het ontbreken of samenvallen van een ervan is geen voldoende basis voor conclusies. Autoritaire politieke regimes worden vaak geïdentificeerd met totalitarisme. En hoewel ze een aantal overeenkomsten hebben, is dit niet helemaal waar. Autoritaire macht berust op de persoonlijkheid van de leider (of groep leiders), waarvan de kwaliteiten het mogelijk maken deze toe te eigenen en te behouden. Bij verwijdering (overlijden) van deze leider of heersende groep ondergaat het autoritaire regime echter vaak een transformatie, aangezien de erfgenamen de macht niet kunnen behouden.
