Parlamenter cumhuriyet bir türcumhuriyetçi hükümet biçimi. Monarşiden temel farkı, ülkedeki hükümdarın değiştirilebilir ve seçmeli olmasıdır. Başkanın gücünün seçmenlerden veya temsili bir organdan kaynaklandığı kabul edilir.
Parlementer Cumhuriyet. İşaretler
Bu yönetim biçiminde, cumhurbaşkanı yalnızca anayasal olarak devletin başıdır. Hükümdarın liderlik alanı parlamento ve onun tüm faaliyetlerini kapsamaz.
Parlamenter cumhuriyet, başkanınyürütme organı Başbakandır (Avusturya Şansölyesi ve Federal Almanya Cumhuriyeti). Tüm politikayı yürüten odur. Başbakan ve hükümeti parlamentoya karşı sorumludur.
İtalyan Anayasası, Cumhurbaşkanı'nıntüm halkın birliğini temsil eder ve ülkenin başıdır. Aynı zamanda, Temel Kanunun bir başka maddesi, genel politikanın liderliğinin ve onun yürütülmesi sorumluluğunun Bakanlar Kurulu başkanına ait olduğunu belirtmektedir. Bu nedenle, İtalyan anayasal normlarına göre, yürütme gücü cumhurbaşkanının değil başbakanın elinde yoğunlaşmıştır.
Hemen hemen tüm parlamenter cumhuriyetler, cumhurbaşkanının statüsünü bu şekilde tanımlamaktadır.
Belirtilen form için biraz karaktersizhukukun üstünlüğü Avusturya Anayasasında mevcuttur. Yasa, en yüksek yürütme organlarının federal başkan, dışişleri bakanları, federal bakanlar ve eyalet hükümeti üyelerinden oluştuğunu belirtir. Bununla birlikte Anayasa, başkanlık yetkilerinin çok ayrıntılı bir listesini içerir. Bu liste, devlet başkanının yalnızca resmi bir yönetici olduğunu açıkça ortaya koymaktadır.
Aynı durum Yunanistan Anayasasında da görülmektedir.
Parlamenter bir cumhuriyetinbir hükümet biçimi olarak, cumhurbaşkanının devlet iktidarının kollarını dengeleyen bir "hakem" olarak hareket etmesi ilkesi üzerine kuruludur. Böylelikle ülke başkanının organ yapısındaki yeri belirlenir, yetki kapsamı ve seçim sistemi kurulur. Diğer otoritelerle etkileşimin ayrıntıları da belirlenir.
Parlamenter cumhuriyet başkanının yetkileri benzerdiranayasal hükümdarın verdiği yetkilere. Hem birinci hem de ikinci durumda, yöneticinin gücü tamamen semboliktir. Aynı zamanda, siyasi bir kriz sırasında, ülke başkanının rolü keskin bir şekilde artar. İktidarın sürekliliğini ve siyasi istikrarın korunmasını yalnızca cumhurbaşkanı sağlayabilir.
Parlamenter cumhuriyet (bir hükümet biçimi olarak)birçok ülke için tipik. Dolayısıyla, örneğin FRG, İtalya, İsviçre, Macaristan, Avusturya, İrlanda ve diğer güçlerde böyle bir siyasi sistem kurulmuştur. Sovyetler Birliği'nin eski cumhuriyetlerinden yalnızca Letonya parlamenter cumhuriyete sahiptir.
Bu yönetim biçiminin kesinlikle olumlu ve olumsuz özellikleri vardır.
Sistemin ana avantajı,güç, büyük ölçüde tek bir vücutta yoğunlaşmıştır. Kararlar oy çokluğu ile alınır. Parlamenter cumhuriyette, parlamento kararlarının uygulanmasını engelleyebilecek hiçbir resmi veya organ yoktur.
Bu sistemde, siyasi eylemlerin sorumluluğunun sınırları görülmektedir. Bu durumda seçmen, başarısızlıktan kimi sorumlu tutacağını tam olarak bilir.
Hükümetin doğrudan seçmenler tarafından kurulması da önemlidir. Seçimler sırasında tüm adaylar bir tür güven testine tabi tutulur.
Parlamenter bir cumhuriyette, parlamentonun üstünlüğü, bir eldeki gücün yoğunlaşmasını dışlar.