Gwiaździste niebo jest szczególnie piękne latem.W pogodne, gorące noce liczba luminarzy nad głową jest zdumiewająca. Istnieją jednak niebiańskie rysunki, które najlepiej obserwować w zimnych porach roku. Należą do nich konstelacja Oriona. Jego schemat obejmuje 209 gwiazd dostępnych do obserwacji gołym okiem. Orion słynie właśnie z dużej liczby jasnych obiektów kosmicznych w swoim składzie, łatwo odróżnialnych od Ziemi. Idealny czas na ich obserwację to okres od listopada do stycznia.
Rozpoznawalny na całym świecie
To, jak wygląda konstelacja Oriona, jest znane prawie wszystkim mieszkańcom naszej planety, ponieważ jest widoczne na obu półkulach. Ułatwia to umiejscowienie gwiazd prawie na linii równika niebieskiego.
Na półkuli północnej rysunek konstelacji Orionajest szczególnie dobrze widoczny późnymi wieczorami zimą w południowej części nieba. W tym czasie trzy gwiazdy, które tworzą pas Oriona i znajdują się na prawie idealnie płaskiej linii prostej, znajdują się blisko linii horyzontu pod niewielkim kątem do niej. Rozpoznawalną sylwetkę tworzy osiem dobrze widocznych luminarzy. Niebiański rysunek od starożytności kojarzony jest z wizerunkiem łowcy Oriona z mieczem u pasa, maczugą w jednej ręce i tarczą w drugiej.
Legenda
Po raz pierwszy nie opisano konstelacji Oriona dla dziecina lekcjach astronomii oraz w trakcie zapoznawania się z legendami starożytnej Grecji. Według legendy, bohater, który został następnie umieszczony w niebie, był znany jako zręczny łowca, którego serce uderzyło piękno Plejad - nimf bogini Artemidy. Próby rozmowy z nimi przez Oriona zakończyły się niepowodzeniem: zawstydzone nimfy uciekły i wezwały pomoc swojej patronki. Artemida zamieniła siedem Plejad w gołębicę. Latali wysoko w niebo, gdzie wkrótce stali się konstelacją.
Orion szybko przestał być smutny z powodu nimf izakochał się w Meropie - córce króla wyspy Chios Oinopion. Ojciec zażądał, aby bohater dokonał wyczynu godnego ręki jego córki. Jednak Orion postanowił zrobić własną rzecz: postanowił ukraść Merope. Król dowiedział się o planach łowcy iw zemście go oślepił.
Śmierć bohatera
Orion wędrował po ziemi przez długi czas samotnieszukam kogoś, kto mógłby przywrócić mu wzrok. W końcu współczuł jednemu z Cyklopów, który spotkał go i zabrał do Helios. Bóg słońca był w stanie sprawić, że bohater znów zobaczył. Orion bez zastanowienia powrócił do swojej ulubionej rozrywki. Podczas pogoni za zdobyczą zauważyła go Artemida, która sama uwielbiała polować. Orion wkrótce stał się jej kochankiem, co bardzo zdenerwowało brata bogini, Apolla. Postanowił zrujnować łowcę przebiegłością. Apollo, który znał dumę Artemidy, w rozmowie wątpił w celność jej strzelania z łuku i w celu weryfikacji zaprosił ją, aby spróbowała trafić w odległy ciemny punkt, który migotał w wodach morza. Bogini z łatwością poradziła sobie z zadaniem, nie podejrzewając, że chodzi o głowę Oriona, który zdecydował się popływać.
Artemida wkrótce dowiedziała się, że została mordercą.Twój kochanek. Opłakując Oriona, przysięgła, że zawsze o nim pamięta i umieściła go wśród gwiazd. Więc Orion, konstelacja, świeciła na niebie. Mity mówią o innej wersji losu bohatera. Według jednej wersji, mając nadzieję na zostanie mężem pięknej Meropy, dzielnie walczył z dzikimi zwierzętami, które zagrażały mieszkańcom wyspy Chios. Pokonawszy wszystkich, nie dostał jednak dziewczyny, ale został schwytany i oślepiony przez jej ojca. Po spotkaniu z Heliosem Orion odzyskał wzrok, ale po chwili został zabity przez wściekłą Artemidę - patronkę zwierząt.
Dobrze widoczne
Tak wygląda dzisiaj konstelacja Orionawidziałem wiele tysięcy lat temu. Jest to jeden z niebiańskich rysunków zawartych w katalogu Almagest Klaudiusza Ptolemeusza, opracowanym około 140 roku ne. Uwaga, jaką starożytni poświęcali Orionowi, nie jest przypadkowa: konstelacja jest pełna jasnych elementów, doskonale widocznych z Ziemi, co przyciąga zaciekawione oczy. Współcześni naukowcy również nie ignorują niebiańskiego rysunku. Wiele znajdujących się tutaj obiektów jest dość dobrze zbadanych.
Dwie najjaśniejsze gwiazdy w konstelacji Oriona to Rigel i Betelgeuse. Koncentrując się na tych dwóch punktach, łatwo jest znaleźć na niebie całą sylwetkę myśliwego.
Alpha Orion
Betelgeuse przetłumaczone z arabskiego"Pacha". Nazwa gwiazdy jednoznacznie opisuje jej położenie. Jasna kropka znajduje się na prawej pachy myśliwego. Betelgeza jest piętnaście tysięcy razy jaśniejsza od Słońca. Rozmiar gwiazdy jest większy niż orbita Marsa. To czerwony nadolbrzym w odległości 540-650 lat świetlnych od nas. Nazywa się to gwiazdami zmiennymi półregularnymi, które z czasem zmieniają swój blask wizualny. Przedział takiej zmiany dla Betelgeuse wynosi od 0,4 do 1,3 magnitudo, a główny okres trwa 6 lat.
Beta Orion
Pomimo tego, że alfa jest dokładnieBetelgeuse nie jest najjaśniejszym punktem, jaki zawiera rysunek konstelacji Oriona. Rigel (przetłumaczona z arabskiego „noga”) przewyższa ją tym parametrem. Jasność gwiazdy jest około 130 tysięcy razy większa niż Słońca, a odległość od nas do niej wynosi (według różnych szacunków) od 700 do 900 lat świetlnych. Rigel jest najbliższą Ziemi gwiazdą o tak ogromnej jasności. Wielkość wizualna wynosi 0,12.
Rigel to niebiesko-biały nadolbrzym, którego jest częściąskład systemu gwiezdnego. Jego towarzysz Rigel B ma znacznie gorszą jasność: jego pozorną wielkość szacuje się na +6,7. Odległość między tymi dwoma składnikami wynosi około 2200 jednostek astronomicznych. Bliskość jasnego nadolbrzyma umożliwia oglądanie Rigela B tylko przez teleskop. System posiada również trzeci komponent - Rigel S.
Krótkie życie
Gwiazdy w konstelacji Oriona, takie jak Betelgeusea Rigel, ze względu na swoją masywność i ogromną jasność, są skazani na stosunkowo krótkie istnienie. Wiek obu obiektów szacuje się na około 10 milionów lat: są one znacznie młodsze od Słońca, które ma już ponad 4,5 miliarda lat. Nie będą w stanie dożyć wieku naszej gwiazdy. Ogromna masa, która wytwarza znaczne ciśnienie, przyczynia się do bardzo szybkiego spalania wewnętrznego paliwa gwiazdy. W rezultacie z czasem jądro zapada się, zamieniając się w jądro neutronów. Zewnętrzne powłoki zderzają się z nim i po interakcji odbijają się z dużą prędkością. Nastąpi eksplozja supernowej drugiego typu.
Podobny los czeka zarówno Rigela, jak i Betelgeuse.Podczas eksplozji obraz myśliwego na niebie ulegnie znacznym zmianom w porównaniu z tym, jak wygląda teraz konstelacja Oriona. Upadek Rigela będzie widoczny z Ziemi w dzień iw nocy. Gwiazda osiągnie rozmiar zbliżony do jednej czwartej księżyca, stopniowo zanikając i zamieniając się w niepozorny punkt. Według naukowców Betelgeuse będzie żyła co najmniej dwa tysiące lat, a po eksplozji będzie rywalizować z Księżycem pod względem wielkości. W tej formie gwiazda przetrwa nie dłużej niż kilka tygodni, a potem również zniknie. Jednak te wydarzenia są kwestią odległej przyszłości, podczas gdy jasne gwiazdy w konstelacji Oriona wciąż zachwycają nas swoim światłem.
Pas
Konstelacja zawiera dużą liczbę asteryzmów(dobrze widoczne grupy gwiazd z oddzielnymi nazwami historycznymi). Dzięki jednemu z nich konstelacja Oriona dla dzieci i dorosłych staje się łatwo rozpoznawalna niemal o każdej porze roku. To pas myśliwski, składający się z trzech dość jasnych gwiazd: Mintaka (delta, z arabskiego „pasa”), Alnitak (zeta, tłumaczone jako „perłowy pas”) i Alnilam (epsilon, „szarfy”). Asterism jest również nazywany „Three Kings” lub „Rake”. Trzy jasne punkty tworzą prawie idealną linię prostą i są w równych odstępach od siebie. Jeśli południowo-wschodnia krawędź linii będzie się utrzymywać, wskaże Syriusza, najjaśniejszą gwiazdę na nocnym niebie. Północno-zachodnią część prostej można przedłużyć do Aldebarana, czerwonej gwiazdy w Byku.
Plik
Rozpoznawalną sylwetkę konstelacji tworzyasteryzm zwany Snopem lub Motylem. Tworzy ją kilka jasnych gwiazd: Betelgeuse, Rigel, Bellatrix (gamma), Alnitak, Mintaka i Saif (kappa).
Gamma Orion jest trzecią pod względem jasności gwiazdąniebiański rysunek. Należy do klasy niebiesko-białych olbrzymów, ma pozorną jasność 1,64. Jasność obiektu kosmicznego przewyższa słoneczną o 4 tysiące razy, ale jego masa i promień nie są aż tak imponujące. Pierwszy to około 9 mas Słońca, a drugi parametr przewyższa odpowiednią charakterystykę naszej gwiazdy tylko 5,7 razy. Bellatrix jest podobna wiekiem do Rigela i Betelgeuse. Ta młoda gwiazda świeci od 10 milionów lat. Naukowcy przewidują jej przemianę w czerwonego olbrzyma za kilka milionów lat.
Niebiesko-biała gwiazda Saif znajduje się w przybliżeniuw tej samej odległości od Ziemi co Rigel, ale wydaje się znacznie ciemniejszy ze względu na fakt, że znaczna część jego energii jest wypromieniowywana w niewidocznym zakresie. Jasność Saif jest 5,5 tysiąca razy większa niż Słońce, a jego średnica jest 11 razy większa.
Główna broń
Miecz jest równie znanym asteryzmem, którym szczyci się konstelacja Oriona. Jego schemat obejmuje dwie gwiazdy - θ i ι (theta i jota), a także Wielką Mgławicę Oriona.
Theta to system z wieloma gwiazdami,składający się z czterech jasnych elementów i takiej samej liczby mniej zauważalnych. Tworzą mały czworokąt znany jako Trapez Oriona. Są to dość młode obiekty kosmiczne utworzone z międzygwiazdowego gazu i pyłu. Materiał dla luminarzy pochodzi z niewidzialnej chmury, która zajmuje wschodnią część konstelacji. To jest Wielka Mgławica Oriona.
„Przedszkole Gwiazda”
W potężnej broni myśliwego jest kołyskaprzyszłe gwiazdy. Mgławica Oriona lub M42 to miejsce narodzin dużej liczby obiektów kosmicznych. Znajduje się 1500 lat świetlnych od nas, ale w razie potrzeby można ją zobaczyć gołym okiem. Aby to zrobić, musisz przyjrzeć się obszarowi pod pasem Oriona. M42 wygląda jak mała plamka, która przypomina kometę. Na zdjęciach wykonanych potężnymi teleskopami mgławica uderza swoim pięknem. Jednocześnie znany jest nie tylko z imponujących rozmiarów i czerwonawego blasku. Istnieje wiele tak zwanych gwiezdnych żłobków, w których powstają przyszłe gwiazdy. To najbliższy nam taki obszar. Wielka Mgławica Oriona różni się od innych gwiezdnych żłobków również tym, że obłoki gazu i pyłu praktycznie nie przeszkadzają w badaniach procesu formowania się gwiazd. Z tego powodu prawie cała współczesna wiedza na temat powstawania luminarzy pochodzi z obserwacji M42.
Czarna dziura
Mapa konstelacji Oriona jest stosunkowo nowauzupełniony innym interesującym obiektem położonym niedaleko Trapezu. Badania wykazały, że podczas ewolucji mgławicy M42 doszło do dużej liczby zderzeń gwiazd, które mogą spowodować powstanie czarnej dziury, która jest sto razy masywniejsza od Słońca. To założenie doskonale zgadza się z danymi dotyczącymi dużych prędkości charakterystycznych dla gwiazd tworzących Trapez Oriona. Jeśli potwierdzi się istnienie czarnej dziury, stanie się ona najbliższym takim obiektem do Układu Słonecznego.
Głowa ogiera
Kształty podobne do zwierząt różnią się w zależności odtylko konstelacje na niebie. Orion słynie z innej mgławicy zwanej Końskim Łbem (lub B33). W swoich zarysach naprawdę przypomina głowę konia. Możliwość zobaczenia wyraźnego zarysu zawdzięczamy iluminacji stworzonej przez inną mgławicę, która służy jako tło dla Końskiego Łba. Sama B33 nie emituje światła, jest klasyfikowana jako mgławica pochłaniająca. W związku z tym przy braku jasnego tła byłoby bardzo słabo widoczne. A w istniejących warunkach nie każde urządzenie poradzi sobie z zadaniem jego wykrycia, więc Koński Łeb stał się swego rodzaju markerem stanu zdrowia i dokładności sprzętu.
Światło odblaskowe
Opis tego, jak wygląda konstelacja Oriona,będzie niekompletny, jeśli nie wspomnę o całej serii mgławic, często ignorowanych przez badaczy ze względu na ich mniejszą zewnętrzną ekspresję. Są to tak zwane mgławice refleksyjne. Oczywiście przegrywają na tle jasnego M42, ale mimo to budzą zainteresowanie. Mgławice NGC 1977, NGC 1975 i NGC 1973 znajdują się w Mieczu Oriona na północ od M42. Z powodu odbicia światła jasnych młodych gwiazd z kosmicznego pyłu, mgławice te na zdjęciach mają niebieskawy kolor. Na zdjęciach teleskopowych trzy mgławice, oddzielone ciemnymi obszarami, oświetlone czerwonawą emisją atomów wodoru na krawędziach, tworzą sylwetkę biegnącego człowieka - kolejny łatwo rozpoznawalny obraz w konstelacji Oriona.
Narodziny światła
Mgławica wygląda niezwykle pięknie„Płomień” (inna nazwa to „Pochodnia”). To kolejne miejsce, w którym nieustannie rodzą się nowe gwiazdy w konstelacji Oriona. Na zdjęciach przypomina płonące ognisko: świecące chmury z ciemnymi plamami przypominają języki ognia. Mgławica Pochodnia znajduje się w pobliżu sigmy Oriona i jest przez nią oświetlana. Odległość od nas do tej kolebki młodych gwiazd wynosi około tysiąca lat świetlnych.
Constellation Orion, który został opisanypowyżej jest uważany za jeden z najpiękniejszych niebiańskich rysunków. Jasne gwiazdy, które go tworzą, sprawiają, że sylwetka mitycznego łowcy jest prawie stale widoczna. Dzięki nim, po obliczeniu lokalizacji, obserwator nigdy więcej nie zada pytanie, jak znaleźć konstelację Oriona. Dla astronoma-amatora na tym niebiańskim rysunku cenne jest również to, że wiele jego elementów jest dostępnych do bezpośredniego zbadania gołym okiem. Inne składniki, takie jak część Wielkiej Mgławicy Oriona, można obserwować za pomocą małego teleskopu lub nawet lornetki.
