Przyczyny upadku ZSRR są tak złożone, jakefekty. Restrukturyzacja jednego z jej zadań postawiła reformę struktury państwowej Związku. Początek głasnosti otworzył możliwość przekazywania w mediach faktów, które nigdy wcześniej nie były poruszane. Natychmiast pojawiło się pytanie o niemożność samodzielnego rozwoju zamieszkujących go grup etnicznych (których nie było tak mało). Stopniowo zaczęły pojawiać się sprzeczności, które gromadziły się wcześniej, ale nie były publicznie omawiane. Od 1988 roku takie sprzeczności przerodziły się w konflikty międzyetniczne (Uzbekistan, Azerbejdżan itp.). Republiki jedna po drugiej zaczęły ogłaszać swoją decyzję o odłączeniu się od Unii. Kraje bałtyckie jako pierwsze na to nalegały. Już w 1990 roku Litwa ogłosiła swoją niepodległość, co przyspieszyło wystąpienie z Unii Łotewsko-Estońskiej.
Przywództwo kraju podjęło pewne kroki w celuzapobiec rozpadowi ZSRR. W 1991 roku odbyło się referendum, w którym ludność miała prawo zabrać głos w sprawie zachowania Unii. Większość obywateli opowiadała się za zjednoczonym państwem socjalistycznym, ale wielu poparło pomysł wprowadzenia prezydencji w Rosji. 12 czerwca odbyły się wybory, w wyniku których do władzy doszedł M. Gorbaczow. Konieczny stał się podział władzy między republiki. Przygotowano projekt traktatu unijnego (9 republik + 1 prezydent ZSRR). Dokument miał podpisać 22 sierpnia. To się nigdy nie wydarzyło.
19 sierpnia Państwowy Komitet dsstan wyjątkowy, do Moskwy przywieziono wojska. Prezydent ZSRR był faktycznie aresztowany na daczy krymskiej. 22 sierpnia aresztowano członków Państwowego Komitetu Nadzwyczajnego, a Gorbaczow wrócił do Moskwy. A we wrześniu rozpoczął się rozwój nowego traktatu o utworzeniu konfederacyjnego związku suwerennych (nie sowieckich) państw. Jednak 8 grudnia 1991 r. Przywódcy Rosji, Białorusi i Ukrainy ogłosili utworzenie WNP. W ten sposób sformalizowano ostateczny upadek ZSRR. Do końca grudnia dołączyło do niego jeszcze 8 republik. 25 grudnia Gorbaczow ogłosił swoją rezygnację.
Rozpad ZSRR nazywa się pokojowym i bezkrwawym.Wielu uważa, że nie należy go żałować, ponieważ wydarzenia z grudnia 1991 roku były najbardziej udaną wersją rychłego upadku imperium. Zdaniem grupy badaczy, gdyby Moskwa starała się zachować Unię, byłoby całkiem możliwe, że ofiar byłoby wiele milionów. Jeśli jednak przyjrzeć się bliżej temu, co stanowiło upadek ZSRR i jakie są jego konsekwencje, to można znaleźć wiele powodów, by wątpić w bezkrwawość tego wydarzenia.
Problem likwidacji Unii jest wciąż jedennajczęściej rozmawiano w kręgach politycznych. Ocena wydarzeń nie jest jednoznaczna. Ze wszystkich współczesnych ekstrawaganckich postaci politycznych w Rosji tylko Putin nazywa upadek tragicznym wydarzeniem i geopolityczną katastrofą XX wieku.
Niedawno została opublikowana w Interneciemateriał, w którym oszacowano skutki upadku Unii pod względem ofiar śmiertelnych. Według tych danych liczba ofiar sięgnęła od 100 000 do 600 000 osób. Przede wszystkim mówimy o bezpośrednich stratach w trakcie działań wojennych na terenie byłego ZSRR: w Karabachu, Naddniestrzu, Osetii Południowej, Czeczenii, Abchazji i Tadżykistanie.
Nazwany 100 000 zabitych - to oficjalnezweryfikowane statystyki. Ale musisz zrozumieć, że nie można prowadzić obiektywnej dokumentacji podczas wojny. Weźmy na przykład warunki w Karabachu podczas konfliktu. Jeśli dodamy do tego pośrednie straty spowodowane załamaniem się opieki zdrowotnej na terytoriach objętych wojną, szerzącą się przestępczość, masowe wstrzymanie produkcji, totalny alkoholizm i narkomanię, rozpacz, która dotknęła miliony ludzi, staje się jasne, że liczba ta może wzrosnąć prawie o rząd wielkości. Rozpad ZSRR nie był tak pokojowy, jak się wydaje na pierwszy rzut oka.
