Słynna sprawa Uglicha była związana z tajemniczą śmiercią Dmitrija Ioannovicha - syna Iwana Groźnego. Wydarzenie to stało się prologiem Czasu Kłopotów w Rosji w XVII wieku.
Osobowość carewicza Dymitra
Aby zrozumieć, co jest istotą sprawy Uglich, należyspójrz na genealogię ostatniego Rurikovicha. Car Iwan Groźny miał trzech synów - Iwana, Fedora i Dmitrija. Starszy był dziedzicem i najbliższym asystentem monarchy. Ale Iwan zginął z rąk własnego ojca, który był w przypływie złości.
Więc Fedor został spadkobiercą.W 1584 Grozny zmarł, a tytuł cara przeszedł na jego następcę. Jednak Fedor nie miał dzieci. Jego jedyna córka zmarła w dzieciństwie. Oznaczało to, że następnym carem miał być ostatni syn Iwana Groźnego, Dmitrij. Był znacznie młodszy od Fedora. Po śmierci ojca chłopiec otrzymał tytuł udzielnego księcia Uglicha.
Śmierć w Uglich
15 maja 1591 r. zmarł tragicznie carewicz Dymitr.Miał zaledwie 8 lat. Jego martwe ciało z poderżniętym gardłem znaleziono na Kremlu Uglich, gdzie mieszkało dziecko. Syn Groznego mieszkał z matką Marią Nagą. Kiedy Fedor wysłał ich do księstwa udzielnego, przydzielił ich również na dwór moskiewskiego urzędnika Michaiła Bitjagowskiego. Ten szlachcic miał pełnić funkcje nadzorcze i zgłaszać do stolicy podejrzane zdarzenia związane z Dmitrijem.
Nie było świadków śmierci carewicza.Kiedy plotka o nieszczęściu rozeszła się po mieście, wściekły tłum okolicznych mieszkańców wtargnął na Kreml i rozerwał Bitjagowskiego na kawałki. Ludzie w Ugliczu byli podejrzliwi wobec ludzi wysyłanych z Moskwy. Maria Nagaya wierzyła, że ci poplecznicy szpiegują dla Borysa Godunowa.
Podejrzenia wobec Godunowa
Borys Godunow był szwagrem cara Fiodora Iwanowicza.Z pochodzenia należał do szlacheckiej rodziny artystycznej. Godunow mógł się podnieść dzięki dobrej postawie Iwana Groźnego wobec niego. Jego sytuacja stała się jeszcze poważniejsza, gdy Fedor poślubił Irinę Godunową.
Król nie miał dzieci, co pogorszyło problemdziedzictwo. Gdyby Dmitry nie umarł w młodym wieku, zostałby następnym monarchą. Teraz nie było spadkobiercy. Kiedy siedem lat później Fedor będzie bliski śmierci, przekaże tron swojemu szwagra. Król wyróżniał się słabym charakterem i zdrowiem. Polegał na Godunowie i zawsze słuchał jego opinii.
Nic więc dziwnego, że w Moskwie krążyły plotkiże Boris chce zostać prawowitym spadkobiercą. Uglich też o tym wiedział. W stolicy postanowiono zorganizować komisję, która przeprowadzi szczegółowe badanie wypadku. Wtedy to władze sformułowały istotę sprawy Uglicha. Fiodor chciał odwrócić podejrzenia od swojego szwagra, którego wielu oskarżało o zamordowanie księcia.
Komisja Shuisky
Prowizja wysłana do Uglicha obejmowała znaneBojarów moskiewskich, którzy cieszyli się zaufaniem dworu. Wasilij Szujski został mianowany szefem śledztwa. Jak na ironię, za piętnaście lat sam zostanie królem. W 1591 wyjechał do Uglich. Boyarin nadzorował przesłuchania ponad 150 osób, w taki czy inny sposób związanych z incydentem.
Śledztwo komplikował fakt, że zaraz poGdy carewicz Dmitrij został znaleziony martwy, w mieście wybuchły zamieszki. Jako pierwsi przesłuchiwani byli mieszczanie i ludzie z podwórka, którzy brali udział w masakrze Bitjagowskiego. Shuisky rozumiał, jaka była istota sprawy Uglicha i jak ważna była dla sądu. Dlatego szlachcicowi nie umknął ani jeden szczegół, ani jeden świadek. Ta komisja znana jest również z tego, że jej śledztwo było najwcześniej w historii Rosji, której protokół i materiały przetrwały do naszych czasów w pierwotnej formie. Dzięki temu szczęśliwemu zbiegowi okoliczności historycy nowożytni byli w stanie odtworzyć obraz tego, co wydarzyło się w Uglich w 1591 roku.
Decyzja sądu
Po kilku tygodniach pracy w Uglich komisjaShuisky wrócił do Moskwy. Boyarin przedstawił raport z śledztwa przeprowadzonego osobiście carowi Fiodorowi. Potem przyszedł proces, któremu przewodniczył patriarcha Hiob. Shuisky przedstawił ustne zeznania naocznych świadków, że ludzie Godunowa, którzy byli w Uglich, nie byli zamieszani w morderstwo.
Tam też odczytano oświadczenie Marii Nagoi.Rozumiała, na czym polegała sprawa Uglicha, niemniej mimo wczesnych oskarżeń Godunowa zrezygnowała ze swoich roszczeń. Przyznała, że zamordowanie Bitjagowskiego przez tłum okolicznych mieszkańców było błędem. Nagaya poprosiła o ułaskawienie dla siebie i swoich braci.
Decyzją władz Maria została tonsurowana jako zakonnica.Jej krewni byli na wygnaniu. Najaktywniejszych inicjatorów zamieszek w Uglich stracono. W Moskwie ogłoszono, że śmierć Dmitrija nastąpiła w wyniku wypadku. Nazwisko Godunowa zostało formalnie uwolnione od podejrzeń.
Konsekwencje sprawy Uglicha dotknęły się w 1605 roku.Następnie, dzięki inwazji wojskowej, do władzy doszedł oszust podszywający się pod zmarłego księcia. W historii jest pamiętany jako False Dmitry. Przeprowadzono „ponowne dochodzenie”. Shuisky ponownie zeznał i całkowicie to zmienił. Teraz Godunow został oskarżony o usiłowanie zabójstwa, który w tym czasie był już w grobie. Romanowowie trzymali się tej samej wersji. Tak czy inaczej, powtarzający się proces niewiele pomógł oszustowi. Fałszywy Dmitrij zginął podczas powstania ludowego w Moskwie w 1606 roku.
