Czym jest kantata - gatunek czy osobna?Praca? A do jakiej sfery ludzkiej twórczości należy? Literatura? Muzyka? Kantata jest często mylona z oratorium, sonatą lub madrygalem. W tym artykule przyjrzymy się, kiedy narodził się gatunek i jak się rozwijał. Zwróćmy uwagę na znane przykłady kantat, prześledźmy, jak z dzieła czysto kościelnego, z estetycznego projektu kazania, przekształciło się ono w samodzielną, muzyczną, wykonywaną w filharmonii. I bez wątpienia zwrócimy uwagę na kantaty Jana Sebastiana Bacha, który podniósł je na najwyższy poziom rozwoju.
Pochodzenie
Historyczne korzenie gatunku można znaleźć w:Średniowiecze. W poezji trubadurów uprawiano poezję w recytacie przy akompaniamencie muzycznym. Recytacja musiała dotyczyć poważnych tematów – wydarzeń historycznych, refleksji duchowych. Później tekst, wykonywany solo, zaczął przechodzić do muzyki. W rzeczywistości gatunek ten skrystalizował się we Włoszech pod koniec XVI wieku. Nawet nazwa ma rzymskie korzenie: czasownik „cantare” oznacza „śpiewać”. W okresie renesansu był to przede wszystkim utwór muzyczny. Ale czym jest kantata i czym różni się od prostej piosenki? Najpierw uroczysty i poważny temat wersetu. Po drugie, tekst miał wcześniej, przynajmniej na początku, drugorzędne znaczenie w stosunku do muzyki. Ale ponieważ były jeszcze wersety, zaczęli odróżniać kantatę od sonaty - prostą kompozycję instrumentalną.
Rozwój gatunku
Jak każde dzieło ludzkiego geniuszu,kantata stale się rozwija. Początkowo gatunek muzyczny obejmował tylko jeden numer wokalny, wykonywany solo. Takie dzieło stało się znane jako madrygał. Od pierwszej połowy XVII wieku na rozwój gatunku duży wpływ miała opera. Definicja tego, czym jest kantata, stała się bardziej złożona. Skład utworu muzycznego zaczął obejmować kilka numerów solowych, a także arie, recytatywy, duety, chór i akompaniament orkiestry. Głęboka treść powagi tekstu i muzyki pozostała niezmienną cechą gatunku. Dlatego kantaty nigdy nie były wystawiane w teatrach. Ta praca nie wymaga żadnej scenografii ani kostiumów scenicznych. Nie ma też ról. Kantata ta różni się znacznie od opery, chociaż orkiestra w niej jest głównym bohaterem całej akcji.
Akompaniament muzyczny podczas liturgii
Na Soborze Trydenckim, który odbył się w XVI wieku,władze kościelne postanowiły wzmocnić estetyczną stronę kultu, aby przyciągnąć wiernych. Z czasem kaplicę gregoriańską – chór śpiewaków wykonujących utwory bez akompaniamentu muzycznego – zastąpiły organy. Do jego muzyki zaczęto komponować oratoria – od łacińskiego słowa „orare”, co oznacza „modlić się”. Prace te miały na celu emocjonalne podkreślenie tekstu kazania kapłana lub odczytanie fragmentów Biblii. Odkąd G.F. Haendel napisał oratorium koncertowe, te utwory muzyczne zaczęto pisać na tematy świeckie, należy dodać, że kantaty znalazły się również w estetyce nabożeństw katolickich i protestanckich. W końcu ich treść może być zarówno świecka, jak i duchowa. Czym więc jest oratorium i kantata, jaka jest ich główna różnica? To nie jest takie łatwe do ustalenia. Można powiedzieć, że w oratorium arie solowe są często powiązane z rolami, ich wykonanie jest bardziej dramatyczne. W kantacie dominuje element liryczny, a arie nie są związane z żadną konkretną osobą.
Kantaty Bacha
Duży wpływ na rozwój gatunku miałCarissimi, a niektórzy badacze są nawet skłonni uważać go za twórcę tej synkretycznej formy sztuki, łączącej występy muzyczne i poezję. Ale tym, który przeniósł kantatę na zupełnie inny poziom, był Jan Sebastian Bach. To on połączył ze sobą elementy poetyckie i muzyczne w doskonałej harmonii. Bach zaczerpnął teksty swoich kantat z dzieł XVI-XVIII wieku. W duchowym dziedzictwie poezji niemieckiej tak długiego okresu znalazły się protestancka ortodoksja, mistycyzm franciszkański, pietyzm, a nawet świeckie motywy epoki baroku. Czym jest kantata w twórczości Bacha? Jest to złożony utwór wokalno-instrumentalny, składający się z kilku części, z których każda ma swój własny rytm, tempo i takt. Genialny kompozytor napisał muzykę do tych utworów, nie przerywając świętych tekstów. Nie zrozumiemy np. Pasji Mateuszowej, jeśli nie przeczytamy tekstu arii. Jednocześnie muzyka pozwala przemyśleć historię biblijną, głębiej ją odczuć.
gatunek literacki
Zastanawialiśmy się już, czym jest kantata w muzyce.Ale ponieważ pierwotnie była to synkretyczna forma twórczości, nietrudno założyć, że kiedyś zostanie wykonana bez akompaniamentu muzycznego. Powaga tematu i egzaltacja wydarzeń czy bohatera zbliżyły poetycką kantatę do ody. Jako dzieło literackie przypomina madrygał lub panegiryk. Często kantata była pisana „na wszelki wypadek” – na wstąpienie na tron lub rocznicę ważnych wydarzeń. Literatura również pokazuje rozwój tego gatunku. Z czasem kantata przeszła więc z kategorii „poezji dworskiej” do form lżejszych i bardziej zrelaksowanych. Czasami nabiera nawet cech miłosnych tekstów (przypomnijcie sobie na przykład „Ledę” Puszkina). Ale nawiasem mówiąc, mainstream pozostawia za kantatą poważne i żałosne wątki. Kantaty zostały napisane przez Głazunowa na stulecie urodzin Puszkina, Bałakiriewa - na otwarcie pomnika Glinki. W dobie stalinowskiego imperium gatunek ten był również bardzo popularny. Tak więc N. Ya Myaskovsky napisał kantatę „Kirow z nami” po śmierci polityka.
Kantata: definicja
Tak więc termin ten ma kilkawartości. W muzyce jest to zarówno gatunek, jak i utwór napisany w tym duchu. Kantata jest zbliżona do oratorium, występują w niej orkiestra, chór i soliści. To duże, złożone dzieło, składające się z kilku części, różniących się rytmem. Jeśli chodzi o literaturę, kantata to wiersz napisany uroczyście. Podobnie jak wiersz, składa się z kilku części. Ale temat kantaty nie jest narracyjny, lecz gloryfikujący.
