Interakcja człowiek-środowisko już odostatni wiek był jednostronny: ludzie nie dbali o to, jak w jakiś sposób odnawiać zasoby naturalne. Matka Natura była pielęgniarką, która hojnie je obdarowała, pozornie nie żądając niczego w zamian. A od strony ludzkiego społeczeństwa w skrajnym przypadku mogła spodziewać się jedynie kontemplacyjnej, poetyckiej postawy. Jednak w XXI wieku społeczeństwo coraz częściej musi myśleć o konsekwencjach swoich działań oraz o związkach między społeczeństwem a naturą.
Co to jest natura
W celu zdefiniowania głównych cechwspomnianej relacji, potrzebujesz jasnego zrozumienia istoty natury. W filozofii istnieją dwie najbardziej ogólne definicje tego pojęcia. Pierwsza mówi, że natura to nic innego jak połączenie elementarnych i nieuporządkowanych sił, które istnieją niezależnie od społeczności ludzkiej.
Zgodnie z drugim podejściem reprezentuje również obiektywną niezależną rzeczywistość, ale przestrzega pewnych praw i konieczności.
System poglądów na przyrodę we wczesnych stadiach rozwoju społeczeństwa
Należy zauważyć, że różne koncepcjew odniesieniu do istoty przyrody ewoluowały wraz z samym człowiekiem. Kiedy był bezbronny wobec jej mocy, obdarzył ją niemal nieograniczoną wszechmocą. Środowisko nie było tylko chaosem bezosobowych elementów: to była matka-pielęgniarka, która urodziła wszystkie żywe istoty.
Relacja między człowiekiem, naturą i społeczeństwemmyśl w ramach jedności i harmonii. Ta koncepcja znajduje odzwierciedlenie w pismach starożytnych naukowców. Tak więc filozof starożytnej Grecji Demokryt uważał człowieka za zbiór atomów, co odzwierciedla ówczesny system poglądów.
Wtedy ludzie nie mieli jeszcze na to środkówmogą podporządkować naturę ich celom. Dlatego patrzyli na nią jak na coś wyższego, podziwiali ją, do pewnego stopnia nawet próbowali naśladować te siły z nieograniczoną mocą.
Stosunek do przyrody w średniowieczu
Siłą napędową, która zdeterminowała nie tylkopolityczny i gospodarczy rozwój społeczeństwa w średniowieczu istniała religia. Wiara w nadprzyrodzone moce Boskiej Opatrzności determinowała także stosunek do przyrody. Głównym celem człowieka stała się teraz walka z własną grzeszną esencją - i, jak wiecie, pod wieloma względami utożsamiano ją ze ślepym i przeciwstawiającym się umysłom elementarnych sił natury.
W średniowieczu zniechęcano do studiowania świata materialnego. Dlatego w tamtych czasach tylko najbardziej zdesperowani i bezinteresowni myśliciele myśleli o związku między społeczeństwem a naturą.
Sytuacja w okresie renesansu
W okresie rosnącego zainteresowania kulturą i sztukąnatura zaczyna być postrzegana jako źródło inspiracji: ludzie zachęcają się nawzajem do powrotu do niej w celu kreatywnych poszukiwań. Stosunek do środowiska w XVII i XVIII wieku jest zupełnie nowy. W tym czasie człowiek zaczyna wykorzystywać moc swojego umysłu do odkrywania sił natury. Teraz potrzebuje ich do zwiększenia mocy produkcyjnych.
Poglądy te znajdują odzwierciedlenie w ówczesnej filozofiiczas: ludzie zaczynają myśleć w nowy sposób, jaki jest związek między społeczeństwem a naturą. Teraz głównym zadaniem jest podporządkowanie sił elementarnych woli rozumu. Tak więc wielki naukowiec Francis Bacon powiedział, że celem rozwoju postępu jest władza człowieka nad tymi siłami.
Czas przypomnieć sobie, jak wyraża się związek między społeczeństwem a naturą
Taka postawa panowała do połowyostatni wiek. Natura była postrzegana jedynie jako źródło zasobów. Ale od tego czasu ludzie zdają sobie sprawę, że ich życie jest bezpośrednio zależne od stanu środowiska. Pogląd ten można wyrazić prostym zdaniem: „Ziemia jest naszym wspólnym domem”.
Nie można powiedzieć inaczej.Stojąc na krawędzi katastrofy ekologicznej, człowiek jest zmuszony przyznać: podczas gdy nie ma dokąd pójść w zimnym i obcym wszechświecie. Dlatego musi szanować swój dom, pamiętając o znaczeniu, jakie ma związek między naturą a społeczeństwem.
Znalezienie rozsądnej równowagi
Obecnie społeczeństwo poważnie myśliich związek z naturą. Musi wyznaczyć sobie granicę, która oddziela racjonalne wykorzystanie cennych zasobów i całkowite zniszczenie środowiska. Z jednej strony człowiek potrzebuje zasobów materialnych zapewnianych przez planetę Ziemię. Z drugiej strony jego życie zależy od ich bezpieczeństwa.
Natura jest przedmiotem działalności człowieka.Jest to materiał, który społeczeństwo musi przekształcić do własnych celów. Relacja między naturą a społeczeństwem wynika zarówno z kwestii przetrwania człowieka, jak i problemów związanych z potrzebami społeczeństwa.
Jeśli dana osoba wyczerpuje wszystkie zasoby naturalne, tobędzie jak stara kobieta z bajki Puszkina, która znalazła się w zepsutym korycie. Społeczeństwo musi zrozumieć: niszcząc przyrodę, skazuje jej istnienie na zniszczenie. Wyczerpując zasoby naturalne, pozbawia się bazy materialnej do produkcji. Relacja między naturą a społeczeństwem powinna mieć nie tylko charakter konsumencki. Człowiek ma obowiązek dbać o środowisko. Taka postawa nie wyklucza możliwości estetycznego i naukowego podejścia.
Naturalne i społeczne w naturze człowieka
Problem współzależności człowieka od przyrodySiły skłoniły naukowców do zbadania następującego pytania - jeśli społeczeństwo jest tak uzależnione od zewnętrznych warunków naturalnych, to jaki jest stosunek tego, co naturalne do tego, co społeczne w samej osobie? Problemem tym zajmowali się naukowcy z różnych dziedzin - od antropologów po psychologów. W ramach badania tego problemu jedna część naukowców starała się uznać ludzi za gatunek biologiczny. Inny zagłębił się w badanie ludzkiej duszy.
Szczególne zainteresowanie badaniem pytania - którerelacje między społeczeństwem a naturą - przedstawiają poglądy twórcy psychoanalizy Zygmunta Freuda. Uważał, że rozwój społeczeństwa wynika z interakcji naturalnych sił biologicznych w człowieku, a także czynników społecznych, które dążą do ograniczenia działania tych sił.
Poglądy Freuda spotkały się z dużą krytyką.Na przykład naukowiec Erich Fromm uważał, że biologiczne wnętrze człowieka nie jest główną siłą, która popycha go do określonych działań. Jednak w jego wnioskach, podobnie jak we wnioskach innych neofreudystów, było podejście biologiczne.
Angielski naukowiec G.Spencer opracował tak zwaną teorię organiczną. Zgodnie z nią w dużej mierze wyjaśniono związek między naturą a społeczeństwem. Według poglądów Spencera społeczeństwo ma te same cechy, co organizm biologiczny.
Tak więc na początku nowego tysiącleciaczłowiek stanął przed wyborem: kontynuować niszczenie środowiska lub wybrać inne drogi, które nie pomijają pytania, jakie są relacje między społeczeństwem a naturą. Życie na planecie Ziemia będzie w dużej mierze zależało od tego wyboru.
