Jak wiadomo z biologii npreliktowa roślina, taka jak miłorząb lub ryba o krzyżowych płetwach, taka jak koelakanta, istnieją praktycznie niezmienione od około miliona lat. Jak można wytłumaczyć taką stabilność gatunków w obliczu ciągłego procesu mutacji w przyrodzie? Odpowiedź na to pytanie daje rozważenie koncepcji „stabilizacji selekcji” - doktryny rozwiniętej przez słynnego ewolucjonistę I.I. Schmalhausen.
Ten typ selekcji można zaobserwować tylko wstałe warunki środowiskowe przez wystarczająco długi czas. Dlatego w niezmiennym środowisku na ogół występują osobniki typowe i doskonale przystosowane, a mutanty nieco różniące się od nich powinny umrzeć. Wybór stabilizujący jest poparty wystarczającą liczbą przykładów. Tak więc, po silnych wiatrach i opadach śniegu w Ameryce Północnej, znaleziono około 136 na wpół martwych ogłuszonych wróbli, z których tylko 72 osobniki przeżyły. Były wśród nich wróble o średnich skrzydłach, dzięki czemu miały większą wytrzymałość niż te ze skrzydłami bardzo długimi lub bardzo krótkimi.
Wybór stabilizujący może prowadzić dojednorodność fenotypowa populacji. Długotrwałe narażenie na środowisko może sprawiać wrażenie, że gatunek lub populacja pozostają niezmienione. Jednak ta niezmienność jest tylko pozorna i może odnosić się tylko do wyglądu. W tym przypadku pula genów ulega pewnym zmianom (następuje mutacja).
Selekcja stabilizująca jest również charakterystyczna dla ludzi.Przykładem jest zespół Downa. W końcu wiadomo, że taka dziedziczna choroba jest spowodowana naruszeniem małych 21-22 par chromosomów. W przypadku odchyleń w liczbie i kształcie dużych chromosomów dochodzi do śmierci zapłodnionych jaj. Również samoistne poronienia są często spowodowane śmiercią embrionów z nieprawidłowościami w środkowych chromosomach.
Stabilizujący wybór na kilkasetki tysięcy pokoleń są odpowiedzialne za ratowanie gatunków przed znaczącymi zmianami poprzez odrzucanie obiecujących form. Bez tego pewna stabilność w żywej naturze nie zostałaby osiągnięta.
Wraz z rozważaną już stabilizacją,istnieje również selekcja indywidualna, którą warto rozważyć na przykładzie roślin. Jego główną istotą jest określenie jakości wybranych roślin poprzez indywidualną ocenę ich potomstwa. W przeciwieństwie do selekcji masowej, w przypadku selekcji indywidualnej nasiona wyselekcjonowanych roślin nie są mieszane, lecz wysiewane osobno przez rodziny na oddzielnych poletkach w celu jakościowej oceny potomstwa. Dzięki takiemu podejściu możliwe jest uzyskanie selekcji według genotypu, a nie fenotypu.
Nieświadomy dobór bardziej dotyczy osoby,i jest produkowany bez określonego, wstępnie przydzielonego zadania. Tak więc Darwin udowodnił, że jeśli na przykład wieśniak ma dwie krowy w swoim gospodarstwie, zarżnie tę, która daje mniej mleka na mięso, a wśród kurczaków złych niosek na mięso. W jednym, aw drugim przypadku chłop, próbując zachować produktywne zwierzęta, dokonuje selekcji, nie stawiając sobie za cel wyhodowania nowych ras. Właśnie w tej nieco prymitywnej formie Darwin pokazuje nieświadomy wybór.
Studiując życie narodów Australii i Afryki Południowej,naukowiec był coraz bardziej przekonany o słuszności swoich sądów. Nieświadoma selekcja była od dawna prowadzona przez człowieka przy udomowieniu dzikich zwierząt. Z tego powodu sformułowano ważny wniosek, że w rolnictwie nowe gatunki zwierząt i roślin można uzyskać tylko poprzez selekcję. Tak więc z doktryny Darwina o nieświadomym doborze „wynika” inna, nie mniej ważna, doktryna o sztucznym doborze, która jest sformułowana w formie prawa, które podporządkowuje cały proces hodowli nowych odmian roślin i ras zwierząt.
