Średniowieczna epoka wikingów odnosi się do tego okresuVIII-XI wiek, kiedy europejskie morza orały zuchwałych rabusiów pochodzących ze Skandynawii. Ich najazdy siały postrach wśród cywilizowanych mieszkańców Starego Świata. Wikingowie byli nie tylko rabusiami, ale także kupcami, a także pionierami. Z religii byli poganami.
Nadejście Wikingów
W VIII wieku mieszkańcy terytorium nowożytnegoNorwegia, Szwecja i Dania zaczęły wówczas budować najszybsze statki i odbywać na nich dalekie podróże. Surowy charakter ich ojczystych ziem popchnął ich do tych przygód. Rolnictwo w Skandynawii było słabo rozwinięte z powodu zimnego klimatu. Skromne zbiory nie pozwoliły okolicznym mieszkańcom na wyżywienie rodzin. Dzięki rabunkom Wikingowie stali się zauważalnie bogatsi, co dawało im możliwość nie tylko kupowania żywności, ale także handlu z sąsiadami.
Pierwszy atak marynarzy na kraje sąsiedniestało się w 789 r. Następnie rabusie zaatakowali Dorset w południowo-zachodniej Anglii, zabili ich i obrabowali miasto. Tak rozpoczęła się epoka wikingów. Innym ważnym powodem pojawienia się masowego piractwa był rozkład dawnego systemu opartego na społeczności i klanach. Szlachta, zwiększając swoje wpływy, zaczęła tworzyć pierwsze prototypy państw na terytorium Danii. Dla takich jarlów rabunki stały się źródłem bogactwa i wpływów wśród rodaków.
Zręczni żeglarze
Kluczowym powodem podbojów i geografiiOdkryciami Wikingów były ich statki, które były znacznie lepsze niż jakiekolwiek inne europejskie. Okręty wojenne Skandynawów nazywano drakkarami. Marynarze często używali ich jako własnego domu. Takie statki były mobilne. Można je było stosunkowo łatwo wyciągnąć na brzeg. Początkowo statki były wyposażone w wiosła, później nabyły żagle.
Drakkary wyróżniały się eleganckim kształtem,szybkość, niezawodność i lekkość. Zostały zaprojektowane specjalnie na płytkie rzeki. Wchodząc do nich Wikingowie mogli zapuszczać się w głąb zdewastowanego kraju. Takie wyprawy były dla Europejczyków całkowitym zaskoczeniem. Z reguły drakkary budowano z drewna jesionowego. Są ważnym symbolem pozostawionym przez wczesnośredniowieczną historię. Wiek Wikingów był nie tylko okresem podbojów, ale także okresem rozwoju handlu. W tym celu Skandynawowie używali specjalnych statków handlowych – knorrów. Były szersze i głębsze niż Drakkary. Na takie statki można było załadować znacznie więcej towarów.
Epoka Wikingów w Europie Północnej została naznaczona przezrozwój nawigacji. Skandynawowie nie mieli żadnych specjalnych urządzeń (na przykład kompasu), ale doskonale radzili sobie z podpowiedziami natury. Żeglarze ci znali dokładnie zwyczaje ptaków i zabierali je ze sobą w rejs, aby ustalić, czy w pobliżu jest ląd (jeśli go nie było, ptaki wracały na statek). Naukowcy skupili się również na słońcu, gwiazdach i księżycu.
Naloty na Wielką Brytanię
Były to pierwsze skandynawskie najazdy na Anglięprzejściowy. Splądrowali bezbronne klasztory i szybko wrócili do morza. Jednak stopniowo Wikingowie zaczęli zajmować ziemie Anglosasów. W tamtym czasie w Wielkiej Brytanii nie było jednego królestwa. Wyspa została podzielona między kilku władców. W 865 roku legendarny król Danii Ragnar Lodbrok udał się do Northumbrii, ale jego statki osiadły na mieliźnie i rozbiły się. Nieproszeni goście zostali otoczeni i schwytani. Król Ella II z Northumbrii dokonał egzekucji Ragnara, nakazując wrzucić go do dołu pełnego jadowitych węży.
Śmierć Lodbroka nie pozostała bezkarna.Dwa lata później Wielka Armia Pogańska wylądowała na wybrzeżu Anglii. Armią tą dowodzili liczni synowie Ragnara. Wikingowie podbili wschodnią Anglię, Northumbrię i Mercję. Władcy tych królestw zostali straceni. Ostatnim bastionem Anglosasów był South Wessex. Jego król Alfred Wielki, zdając sobie sprawę, że jego siły nie wystarczą do walki z interwencjonistami, zawarł z nimi traktat pokojowy, a następnie w 886 roku całkowicie uznał ich posiadłości w Wielkiej Brytanii.
Podbój Anglii
Alfred i jego syn Edward Starszy potrzebowalicztery dekady, aby oczyścić ojczyznę z cudzoziemców. Mercia i East Anglia zostały uwolnione przez 924. W odległej północnej Northumbrii rządy Wikingów trwały przez kolejne trzydzieści lat.
Po pewnym zastoju Skandynawowie znów się staliczęsto pojawiają się u wybrzeży Wielkiej Brytanii. Kolejna fala najazdów rozpoczęła się w 980 roku, aw 1013 roku Sven Forkbeard całkowicie zdobył kraj i został jego królem. Jego syn Kanut Wielki rządził jednocześnie trzema monarchiami przez trzy dekady: Anglią, Danią i Norwegią. Po jego śmierci władzę odzyskała dawna dynastia z Wessex, a obcokrajowcy opuścili Wielką Brytanię.
W XI wieku Skandynawowie podjęli jeszcze kilkapróby podboju wyspy, ale wszystkie zakończyły się niepowodzeniem. Krótko mówiąc, epoka wikingów pozostawiła zauważalny ślad w kulturze i rządzie anglosaskiej Wielkiej Brytanii. Na terenach, które przez pewien czas posiadali Duńczycy, powstał Danelag – system prawny przejęty od Skandynawów. Region ten był odizolowany od innych prowincji angielskich przez całe średniowiecze.
Normanowie i Frankowie
W Europie Zachodniej epoka Wikingów nazywana jest okresemataki Normanów. Pod tą nazwą Skandynawowie zostali zapamiętani przez współczesnych im katolików. Jeśli Wikingowie płynęli na zachód głównie w celu grabieży Anglii, to na południu imperium Franków było celem ich kampanii. Został stworzony w 800 roku przez Karola Wielkiego. Dopóki pod jego rządami i pod rządami jego syna Ludwika Pobożnego zachowało się jedno silne państwo, kraj był niezawodnie chroniony przed poganami.
Jednak gdy imperium podzieliło się na trzykrólestwa, a te z kolei zaczęły ponosić koszty systemu feudalnego, przed Wikingami otworzyły się zawrotne możliwości. Niektórzy Skandynawowie co roku plądrowali wybrzeże, podczas gdy inni byli wynajmowani do służby katolickim władcom w celu ochrony chrześcijan za hojną pensję. Podczas jednego ze swoich najazdów Wikingowie zdobyli nawet Paryż.
W 911 r. nadał król Franków Karol ProstyWikingowie na północ od Francji. Region ten stał się znany jako Normandia. Jego władcy zostali ochrzczeni. Ta taktyka okazała się skuteczna. Coraz więcej Wikingów stopniowo przechodziło na osiadły tryb życia. Ale niektórzy śmiałkowie kontynuowali swoje kampanie. Tak więc w 1130 roku Normanowie podbili południowe Włochy i utworzyli Królestwo Sycylii.
Skandynawskie odkrycie Ameryki
Posuwając się dalej na zachód, Wikingowie otworzyli się nasobie do Irlandii. Często najeżdżali tę wyspę i pozostawili znaczący ślad w lokalnej kulturze celtyckiej. Przez ponad dwa stulecia Skandynawowie byli właścicielami Dublina. Około 860 roku Wikingowie odkryli Islandię („kraj lodu”). To oni stali się pierwszymi mieszkańcami tej bezludnej wyspy. Islandia okazała się popularnym miejscem kolonizacji. Trafili tam mieszkańcy Norwegii, którzy uciekali z kraju przed częstymi wojnami domowymi.
W roku 900 statek Wikingów przypadkowo zbłądziłsposób, natknąłem się na Grenlandię. Pierwsze kolonie pojawiły się tam pod koniec X wieku. To odkrycie zainspirowało innych Wikingów do dalszych poszukiwań drogi na zachód. Słusznie mieli nadzieję, że daleko za morzem znajdują się nowe lądy. Nawigator Leif Eriksson dotarł do wybrzeży Ameryki Północnej około 1000 roku i wylądował na półwyspie Labrador. Nazwał ten region Winlandią. Tak więc epoka Wikingów została naznaczona odkryciem Ameryki pięć wieków przed wyprawą Krzysztofa Kolumba.
Pogłoski o tym kraju były fragmentaryczne i nieopuścił Skandynawię. W Europie nigdy nie dowiedzieli się o zachodnim kontynencie. Osady wikingów w Winlandii przetrwały kilkadziesiąt lat. Podjęto trzy próby skolonizowania tej ziemi, ale wszystkie zakończyły się niepowodzeniem. Indianie atakowali obcych. Kontakt z koloniami był niezwykle trudny ze względu na duże odległości. Ostatecznie Skandynawowie opuścili Amerykę. Znacznie później archeolodzy natrafili na ślady ich osadnictwa w kanadyjskiej Nowej Fundlandii.
Wikingowie i Rusi
W drugiej połowie VIII wieku wojska wikingówzaczął atakować ziemie zamieszkane przez liczne ludy ugrofińskie. Świadczą o tym znaleziska archeologów odkryte w rosyjskiej Starej Ładodze. Jeśli w Europie Wikingowie nazywali się Normanami, to Słowianie nazywali ich Varangianami. Skandynawowie kontrolowali kilka portów handlowych wzdłuż Morza Bałtyckiego w Prusach. Tutaj zaczynał się opłacalny szlak bursztynowy, którym transportowano bursztyn nad Morze Śródziemne.
Jak epoka Wikingów wpłynęła na Ruś?Krótko mówiąc, dzięki przybyszom ze Skandynawii narodziła się państwowość wschodniosłowiańska. Według oficjalnej wersji mieszkańcy Nowogrodu, którzy często mieli styczność z Wikingami, zwrócili się do nich o pomoc podczas wewnętrznych walk domowych. Więc Varangian Rurik został zaproszony do panowania. Wywodziła się od niego dynastia, która w niedalekiej przyszłości zjednoczyła Ruś i zaczęła rządzić w Kijowie.
Życie Skandynawów
W domu wikingowie żyli w dużych ilościachmieszkania chłopskie. Pod dachem jednego z takich budynków mieściła się rodzina obejmująca jednocześnie trzy pokolenia. Dzieci, rodzice, dziadkowie mieszkali razem. Zwyczaj ten był echem systemu plemiennego. Domy budowano z drewna i gliny. Dachy były torfowe. W centralnej dużej sali znajdowało się wspólne palenisko, za którym nie tylko jedli, ale i spali.
Nawet gdy nadeszła epoka Wikingów, ich miasta wkroczyłySkandynawia pozostała bardzo mała, ustępując wielkością nawet osadom Słowian. Ludność skupiała się głównie wokół ośrodków rzemieślniczych i handlowych. W głębi fiordów budowano miasta. Zrobiono to w celu uzyskania dogodnego portu iw przypadku ataku floty wroga, aby wiedzieć z wyprzedzeniem o jej podejściu.
Skandynawscy chłopi ubrani wełnianiekoszule i krótkie workowate spodnie. Strój epoki wikingów był dość ascetyczny ze względu na niedostatek surowców w Skandynawii. Bogaci członkowie klas wyższych mogli nosić kolorowe stroje, które wyróżniały ich z tłumu, pokazując bogactwo i pozycję. Kostium damski z epoki wikingów obowiązkowo zawierał dodatki – metalową biżuterię, broszkę, wisiorki i sprzączki do pasków. Jeśli dziewczyna była mężatką, układała włosy w kok, osoby niezamężne podnosiły jej włosy wstążką.
Pancerz i broń Wikingów
Powszechne we współczesnej kulturze popularnejwizerunek wikinga w hełmie z rogami na głowie. W rzeczywistości takie nakrycia głowy były rzadkie i nie były już używane do walki, ale do rytuałów. Ubiór epoki wikingów obejmował obowiązkową lekką zbroję dla wszystkich mężczyzn.
Broń była znacznie bardziej zróżnicowana.Mieszkańcy północy często używali włóczni o długości około półtora metra, za pomocą której mogli siekać i dźgać wroga. Ale najczęstszym był miecz. Broń ta była bardzo lekka w porównaniu z innymi typami, które pojawiły się w późniejszym średniowieczu. Miecz z epoki wikingów niekoniecznie został wykonany w samej Skandynawii. Wojownicy często nabywali frankońską broń, ponieważ była ona najlepszej jakości. Wikingowie również mieli długie noże - Sasi.
Mieszkańcy Skandynawii robili łuki z jesionu lub cisu.Splecione włosy były często używane jako cięciwa. Topory były powszechną bronią do walki w zwarciu. Wikingowie preferowali szerokie, symetrycznie rozchodzące się ostrze.
Ostatni Normanowie
W pierwszej połowie XI wieku koniec pewnej epokiWikingowie. Wynikało to z kilku czynników. Po pierwsze, w Skandynawii nastąpił ostateczny rozkład dawnego systemu plemiennego. Został on zastąpiony klasycznym średniowiecznym feudalizmem z panami i wasalami. Pół-koczowniczy tryb życia również pozostał w przeszłości. Mieszkańcy Skandynawii osiedlili się w swojej ojczyźnie.
Koniec epoki wikingów był również spowodowanyrozprzestrzenianie się chrześcijaństwa wśród mieszkańców północy. Nowa wiara, w przeciwieństwie do pogańskiej, sprzeciwiała się krwawym kampaniom w obcym kraju. Stopniowo wiele rytuałów ofiarnych zostało zapomnianych itp. Jako pierwsza ochrzczona została szlachta, która za pomocą nowej wiary legitymizowała się w oczach reszty cywilizowanej społeczności europejskiej. Idąc za władcami i arystokracją, zwykli mieszkańcy robili to samo.
W zmienionych warunkach Wikingowie, którzy chcieli zremisowaćpoświęcali swoje życie sprawom wojskowym, szli do najemników i służyli zagranicznym władcom. Na przykład cesarze bizantyjscy mieli własnych strażników Varangian. Mieszkańców północy ceniono za siłę fizyczną, bezpretensjonalność w życiu codziennym i wiele umiejętności bojowych. Ostatnim wikingiem u władzy w klasycznym tego słowa znaczeniu był król Norwegii Harald III Surowy. Udał się do Anglii i próbował ją podbić, ale zginął w bitwie pod Stamford Bridge w 1066 roku. Potem nadszedł koniec epoki wikingów. Wilhelm Zdobywca z Normandii (sam również potomek żeglarzy skandynawskich) podbił Anglię w tym samym roku.
