To prawie zapomniane zdanie jest teraz ponownie słyszane. Wiele osób interesuje się tą nazwą, pytają, kto wynalazł żarówkę Iljicza? Spróbujmy to rozgryźć.
O żarówkach
Помните детскую загадку про грушу, которую нельзя jeść? A więc chodzi o nią, o zwykłą żarówkę, którą często nazywa się na cześć W. I. Lenina. Kto wynalazł żarówkę Iljicza? Cóż, na pewno nie przywódca światowego proletariatu! Chociaż żarówki mają prawie półtora wieku, nie jest łatwo odpowiedzieć na pytanie o ich wynalazcę.
Zasada działania lampy żarowej jest następująca.Jest szklana bańka z emiterem drutu (zwykle wolframowym). Przez drut przepływa prąd, jest on podgrzewany, energia elektryczna zamieniana na światło. Niech stanie się światłość!
Pracuj nad stworzeniem podobnego urządzenia od środkaXIX wieku były prowadzone na całym świecie, w tym w Rosji. Naukowcy z wielu krajów, eksperymentując z materiałami i kształtami spirali, stworzyli lampy w różnym stopniu zbliżone do tej dobrze znanej współczesnemu konsumentowi. Jednocześnie wynalazki były zwykle patentowane, a autorów takich patentów jest prawdopodobnie kilkunastu. Kto jest uważany za prawdziwego autora? Na Zachodzie amerykański Edison jest najczęściej nazywany wynalazcą żarówki. W Rosji pamięta się imiona Lodygina i Jabłoczkowa, uważając ich za autorów tak ważnego dla wszystkich wynalazku. Nawiasem mówiąc, nie tak dawno zaczęliśmy rozmawiać o Lodyginie: w ZSRR woleli nie pamiętać tego nazwiska. Rzeczywiście, utalentowany inżynier elektryk nie zaakceptował rewolucji z 1917 roku, wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, gdzie zmarł w 1923 roku. Ale co Lenin ma wspólnego z tymi wszystkimi wyuczonymi opowieściami?
O wsi Kashino
Ta nazwa jest raczej żałosna,propaganda - żarówka Iljicza. Zdjęcia zachowane w starych archiwach pomagają odtworzyć typowo wiejski klimat lat 20. XX wieku. Głuchoniema rosyjska wieś, brud, ciemność, zacofanie - i nagle w chatach zapala się światło. Dobrze, że lampa bez abażuru nędznie zwisa z sufitu i ledwo się tli. Mimo wszystko to wielkie błogosławieństwo, to nadzieja na postęp, dla najlepszych. Jak nie uwiecznić imienia tego, któremu ludzie zawdzięczają wprowadzenie do cywilizacji?
Wzmianka o osobowości Lenina w tytuleurządzenie oświetleniowe powstało po podróży lidera do wioski Kashino w 1920 roku, aby otworzyć lokalną elektrownię. Mieszkańcy wsi, zainspirowani wcześniej jego płomiennym przemówieniem na zjeździe Komsomołu, postanowili na własny koszt zelektryfikować wioskę. Nie wcześniej powiedziane, niż zrobione! Przy pomocy nieużywanych przewodów telegraficznych i dynama przywiezionych z Moskwy staraniem mieszkańców zbudowano lokalną sieć energetyczną.
A potem przybycie lidera do Kashino, jego rozmowy zchłopów, przemówienie na wiecu było szeroko komentowane w prasie sowieckiej. Była wielka kampania propagandowa. Termin „lampa Iljicza” zadomowił się w leksykonie narodu radzieckiego.
Co to jest GOELRO?
W pierwszych porewolucyjnych latach elektrycznytemat miał być może najwyższy priorytet. Na początku 1920 roku powstała państwowa komisja ds. elektryfikacji Rosji GOELRO, która miała zająć się tym problemem. Później zaczęli mówić o planie GOELRO, który przewidywał nie tylko elektryfikację kraju, ale także rozwój całej gospodarki. „Lampa Iljicza” jest rodzajem symbolu tego planu.
W historii zarówno samego pomysłu, jak i jego realizacjiwiele białych plam. Według niektórych doniesień plany elektryfikacji kraju na dużą skalę rozważano już w czasach carskich i dopiero wysokie koszty i trudności I wojny światowej (1914-1918) nie pozwoliły im uporać się z ich realizacją. Kraj mógł naprawdę zacząć rozwiązywać problem dopiero od grudnia 1920 r., Po zatwierdzeniu planu GOELRO na IX Ogólnorosyjskim Zjeździe Sowietów.
Plany i realia
Plan przyjęty na zjeździe nie przewidywałtylko elektryfikacja, ale i układ całej Rosji. Mottem były słowa przywódcy: „Komunizm to władza radziecka plus elektryfikacja całego kraju”. Mimo całej utopii swoich komunistycznych idei Lenin doskonale rozumiał znaczenie energii dla rozwoju państwa.
Ambitny plan bolszewicki powiódł sięspełnione i przepełnione. Założono nowe fabryki, rozwinięto terytoria przemysłowe (Donbass, Kuzbass) i oczywiście zbudowano szereg nowych elektrowni, co umożliwiło stworzenie pewnego rodzaju ramy energetycznej dla ZSRR. Rozwój transportu i komunikacji otrzymał potężny impuls, w wielu regionach kraju powstały projekty budowlane na dużą skalę. Uważa się, że to plan GOELRO stanowił podstawę uprzemysłowienia, co pozwoliło wprowadzić kraj na zasadniczo inny poziom rozwoju. A jednak nawet w latach 80. ubiegłego wieku w ZSRR było wiele osiedli, w których „lampa Iljicza” była wciąż tylko snem.
Wniosek
„Rewolucyjna” nazwa konwencjonalnej lampy była długalata nie miały znaczenia, ale ostatnio brzmiało to ponownie. Powodem jest pojawienie się nowej generacji opraw oświetleniowych. Halogenowe, świetlówkowe, energooszczędne, LED - jakich lamp nie znajdziesz teraz w sprzedaży! Aby nie zgubić się w tej obfitości, ważna jest odpowiednia terminologia. „Żarówka Iljicza” to stara dobra lampa znana nam wszystkim. Lepiej oczywiście powiedzieć inaczej: lampa żarowa. To po prostu nudne. A po co zaniedbywać nazwy, które są popularne od dziesięcioleci?
