Reżimy władzy, główne ustroje polityczne: znaki, krótki opis

Pytania o formy i metody stanowieniazarządzanie niepokoiło nawet starożytnych Greków. W tym czasie historia zgromadziła ogromną ilość materiału umożliwiającego rozróżnienie różnych form i typów reżimów politycznych. Ich cechy, cechy klasyfikacyjne i opcje zostaną omówione w artykule.

Forma rządu

Władza państwowa jest potrzebna społeczeństwupomyślne funkcjonowanie. Społeczeństwo nie jest zdolne do samoorganizacji, dlatego zawsze przekazuje komuś władzę i funkcje zarządcze. Nawet starożytni filozofowie odkryli, że formami rządów mogą być: władza jednego, siła nielicznych, władza wielu lub większości. Każdy formularz ma inne opcje. Forma rządu, forma rządu, ustrój państwowy to ogniwa w jednym łańcuchu. Specyfika zarządzania politycznego i administracyjnego w kraju wynika z formy rządów, które z kolei mogą być realizowane w różnych reżimach politycznych. Forma rządów to sposób organizacji systemu rządów. Określa charakter i charakterystykę przebiegu procesu politycznego w kraju. Pierwszymi tradycyjnymi formami rządów były monarchia i republika. Co więcej, każdy z nich pozwala na ustanowienie różnych reżimów rządowych. Jest despotyczna, arystokratyczna, absolutystyczna, autorytarna, wojskowo-biurokratyczna, totalitarna, faszystowska i wiele innych. Reżim państwa zależy od wpływu wielu czynników, przede wszystkim od tego, kto jest właścicielem władzy. Rola jednostki w strukturze państwa jest niezwykle wysoka.

Koncepcja ustroju politycznego

Po raz pierwszy o istnieniu ustroju politycznegoPlaton zaczął się zastanawiać. Zgodnie ze swoimi idealistycznymi ideami przyjął on, że istnieje idealna struktura państwa, w której zarządzanie sprawują filozofowie-mędrcy. Wszystkie inne tryby różnią się stopniem bliskości i odległości od tego modelu. W najszerszym znaczeniu reżim polityczny lub państwowy to podział rzeczywistej władzy i wpływów w społeczeństwie. To sposób istnienia i funkcjonowania systemu politycznego, który wyróżnia kraj i wyróżnia go na tle innych. Na kształtowanie się ustroju politycznego wpływają liczne elementy ustroju politycznego: normy, postawy, kultura, instytucje. Węższe rozumienie oznacza, że ​​reżim jest specyficznym sposobem sprawowania władzy państwowej.

Formy rządów i reżimy politycznekultura i tradycje kraju, uwarunkowania historyczne państwa. Powszechnie przyjmuje się, że każdy kraj ma własną formę rządów, ale mają one wspólne, uniwersalne cechy, które pozwalają na stworzenie ich klasyfikacji.

Zasady klasyfikacji ustrojów politycznych

Przyjmuje się klasyfikację reżimów politycznych, biorąc pod uwagę następujące kryteria:

• stopień i formy udziału ludzi w sprawowaniu władzy w państwie i kształtowaniu władzy politycznej;
• miejsce struktur niepaństwowych w rządzie kraju;
• stopień gwarancji praw i wolności jednostki;
• obecność opozycji w kraju i stosunek władz do niej;
• sytuacja w zakresie wolności słowa w kraju, pozycja mediów, stopień przejrzystości działań struktur politycznych;
• metody rządzenia;
• sytuacja struktur władzy w kraju, ich prawa i ograniczenia;
• stopień aktywności politycznej ludności kraju.

Rodzaje trybów

Historia zgromadziła bogate doświadczenie w zarządzaniukrajów, dziś można policzyć co najmniej 150 odmian reżimów politycznych. Starożytna klasyfikacja Arystotelesa proponuje rozróżnienie typów ustrojów według dwóch kryteriów: na podstawie przynależności do władzy oraz na podstawie sposobów jej używania. Te znaki pozwoliły mu mówić o takich typach reżimów politycznych, jak monarchia, arystokracja, oligarchia, demokracja, tyrania.

Taki system typologii ustrojów politycznychdziś stało się to znacznie bardziej skomplikowane i według różnych kryteriów można wyróżnić ich różne typy. Najprostsza klasyfikacja to podział wszystkich odmian na demokratyczne i niedemokratyczne, a już wewnątrz ujawniają się różne odmiany. Próba uwzględnienia większej liczby istniejących reżimów doprowadziła do ich podziału na podstawowe i dodatkowe. Do pierwszych należą despotyzm, totalitaryzm, autorytarny, liberalny i demokratyczny. Drugi można przypisać tyrańskiemu faszystowi. Późniejsze typologie obejmują także takie pośrednie typy, jak wojskowo-biurokratyczne, sułtanistyczne, anarchiczne, a także kilka typów autorytaryzmu: korporacyjny, przedtotalitarny, postkolonialny.

Oferuje również bardziej złożoną klasyfikacjędo wymienionych już typów należy dodać: dyktatura, merytokracja, kleptokracja, ochlokracja, plutokracja, feudalizm, timokracja, dyktatura wojskowa, posttotalitaryzm. Z pewnością można wyróżnić inne typy, ponieważ każdy stan dostosowuje istniejące modele reżimów do swoich własnych cech i warunków.

Struktura państwa i reżim rządu

Wszelkie reżimy rządów w określonych stanachnie może istnieć w czystej postaci. Tradycyjnie istnieją trzy rodzaje rządów: federacja, stan unitarny i konfederacja. Najczęściej są to państwa unitarne, w których całe terytorium kraju podlega jednemu systemowi rządów, jednej konstytucji i scentralizowanemu zarządzaniu wszystkimi jednostkami administracyjnymi. Jednocześnie państwa unitarne mogą mieć ustrój demokratyczny lub autorytarny. Ale o wiele łatwiej jest ustanowić w nich zarówno autorytarne, jak i totalitarne modele rządów. Ale za każdym razem będzie to swego rodzaju interpretacja reżimu.

Na przykład Japonia i Wielka Brytania są przykładamipaństwo unitarne rządzone przez najwyższego przedstawiciela rodziny monarchicznej. Ale każde państwo w różnym stopniu wdraża formy demokracji przedstawicielskiej. Państwa unitarne mogą również ustanowić specjalny system zarządzania poszczególnymi terytoriami. Federacja zrzesza kilka jednostek o względnej niezależności pod jednym kierownictwem. Z kolei Konfederacja zrzesza suwerenne jednostki administracyjne, które przekazują rządowi tylko część funkcji władzy państwowej. Jednocześnie federacja jest bardziej predysponowana do ustrojów demokratycznych, ponieważ w jej rządzie zawsze musi jednoczyć się kilka osób. W konfederacjach nie ma takiego wyraźnego schematu, a wewnętrzne reżimy badanych mogą być różne.

Pojęcie i geneza totalitaryzmu

Tradycyjnie badacze wyróżniają totalitarne,reżimy demokratyczne i autorytarne jako główne odmiany realizacji władzy politycznej w państwie. Totalitaryzm to skrajna forma niedemokratycznego reżimu. Historycy twierdzą, że totalitaryzm jako twarda wersja dyktatury pojawia się w XX wieku, chociaż istnieją opinie, że termin ten był wtedy po prostu ukuty, a takie polityczne reżimy rządzenia istniały już wcześniej.

Badacze mówią o totalitaryzmieoparte na środkach masowego przekazu, które stają się głównym instrumentem upowszechniania ideologii. Totalitaryzm rozumiany jest jako bezwzględna kontrola i regulacja przez stan wszystkich aspektów życia każdego mieszkańca kraju, poprzez bezpośrednią przemoc zbrojną. Historycznie pojawienie się tego reżimu wiąże się z panowaniem Benito Mussoliniego we Włoszech w latach 20. XX wieku; za żywe przykłady realizacji tej formy rządów uważa się także hitlerowskie Niemcy i stalinowski Związek Radziecki. Znane studium Z. Brzezińskiego poświęcone jest badaniu totalitaryzmu, który pisze, że takie reżimy można rozpoznać po następujących cechach:

• w kraju dominuje oficjalna ideologia, którą podziela większość obywateli, przeciwnicy ideologii są dotkliwie prześladowani, w tym niszczenie fizyczne;
• państwo ustanawia ścisłą kontrolę nadpoprzez działania i myśli obywateli wzywa się policję do wyszukania „wrogów ludu” dla późniejszych demonstracyjnych represji w celu zastraszenia ludności;
• główna zasada w takich krajach: dozwolone jest tylko to, co uznają oficjalne władze, wszystko inne jest zabronione;
• istnieje ograniczenie swobody pozyskiwania informacji, istnieje ścisła kontrola nad rozpowszechnianiem informacji, media podlegają ścisłej cenzurze, nie może być mowy o wolności słowa i słowa;
• biurokracja we wszystkich sferach zarządzania życiem społecznym;
• system jednopartyjny: w krajach o takim reżimie może istnieć tylko partia rządząca, wszystkie inne są prześladowane;
• militaryzacja kraju, stale rośnie w nim siła militarna, kształtuje się obraz wroga zewnętrznego, przed którym trzeba się bronić;
• terror i represje jako narzędzia do podsycania strachu;
• scentralizowane zarządzanie gospodarką.

Zaskakujące, ale totalitaryzm możebyć zbudowane na podstawie demokracji lub autorytaryzmu. Drugi przypadek jest częstszy; przykładem totalnej demokracji może być Związek Radziecki późnej epoki stalinowskiej, kiedy duża liczba mieszkańców kraju była zaangażowana w system totalnej inwigilacji i represji.

Cechy reżimu autorytarnego

Opisując reżimy rządzenia, należyrozwodzić się nad bardziej szczegółowym opisem ich głównych odmian. Reżimy totalitarne, demokratyczne i autorytarne to trzy wiodące opcje. Autorytaryzm zajmuje miejsce pośrednie między totalitarnymi a demokratycznymi systemami rządów. Autorytaryzm to niedemokratyczny reżim, który oznacza koncentrację nieograniczonej władzy w rękach jednej lub więcej osób. Główną różnicą w stosunku do totalitaryzmu jest brak silnej presji militarnej na mieszkańców kraju.

Główne cechy autorytarnego reżimu są następujące:

• powstaje monopol na władzę państwową, którego w żadnym wypadku nie można przenieść na inne osoby lub grupy, z wyjątkiem zamachu stanu;
• zakaz lub surowe ograniczenia dotyczące istnienia sprzeciwu;
• sztywna centralizacja pionu władzy;
• delegowanie uprawnień na zasadach pokrewieństwa lub kooptacji;
• wzmocnienie organów ścigania w celu zachowania władzy;
• izolacja ludności od możliwości uczestniczenia w procesie rządzenia krajem.

Biurokracja wojskowa

Opcją jest grupa reżimów wojskowychmodele autorytarne i totalitarne. Reżim wojskowo-biurokratyczny to reżim jednopartyjny z wybitnym przywódcą, którego władzę zapewniają siły zbrojne. Najczęściej mówi się o komunistycznych odmianach takich reżimów. Główne cechy biurokracji wojskowej to:

• dominująca rola wojska i sił bezpieczeństwa w zapewnianiu wykonywania decyzji rządowych;
• obecność specjalnego systemu kontroli nad życiem społeczeństwa;
• przemoc i terror jako główne instrumenty podporządkowania i motywacji ludności;
• chaos legislacyjny i arbitralność;
• oficjalnie ogłoszona dominująca ideologia przy całkowitym braku opozycji.

Tyrania i despotyzm

Jest to starożytny typ totalitaryzmudespotyczna moc. Taki reżim istniał na przykład w starożytnym Egipcie. Władza w tym przypadku należy do jednej osoby, która otrzymała ją w drodze dziedziczenia. Despota ma wyłączną władzę i nie może w żaden sposób korelować swoich działań z prawami i przepisami kraju. Wszystkie wybuchy niezgody na jego politykę są surowo karane, aż do brutalnych demonstracyjnych egzekucji i tortur. Tyrańskie reżimy rządów wyróżniają się tym, że władza przychodzi do jednej osoby w wyniku wojskowego zamachu stanu. Jednocześnie cechy zarządcze tyrana są bliskie zachowaniu despoty. Siła tyranów jest również znana od dawna, więc historycy opisują kilka takich przykładów w starożytnej Grecji.

Cechy ustroju demokratycznego

Najbardziej rozpowszechnione reżimy polityczne na świecie to różne odmiany demokracji. Forma rządów ustroju demokratycznego jest zróżnicowana, ale generalnie charakteryzuje ją:

• lud jest głównym źródłem najwyższej władzy, jest głównym suwerenem w państwie;
• ludzie mają możliwość zademonstrowania swojej woli w wolnych wyborach, wybór władzy jest najważniejszym przejawem demokracji;
• prawa obywatela są absolutnym priorytetem władzy, każda osoba lub mniejszość ma zagwarantowany dostęp do władzy;
• równość obywateli wobec prawa i w rządzie;
• wolność słowa i pluralizm opinii;
• zakaz jakiejkolwiek formy przemocy wobec osoby;
• obowiązkowa obecność opozycji wobec partii rządzącej;
• z podziałem władzy, każda gałąź ma suwerenność i podlega wyłącznie ludowi.

W zależności od tego, w jaki sposób ludzie uczestnicząrządu istnieją dwie formy demokracji: bezpośrednia i przedstawicielska. Obecnie najpowszechniejsze są formy demokracji przedstawicielskiej. W tym przypadku ludzie delegują uprawnienia decyzyjne swoim przedstawicielom w różnych organach rządowych.

Liberalizm jako ustrój polityczny

Jest to szczególny rodzaj demokracjiliberalny reżim. Idee liberalizmu pojawiają się w starożytności, jako reżim polityczny, po raz pierwszy ogłoszono go pod koniec XVIII wieku w Konstytucji Stanów Zjednoczonych i Deklaracji Praw Człowieka we Francji. Główną cechą liberalizmu jest absolutna wartość osoby. Każdy liberalny reżim opiera się na trzech filarach: indywidualizmie, własności i wolności. Oznaki liberalnego reżimu politycznego to:

• legislacyjna konsolidacja praw człowieka w celu ochrony jego indywidualności i praw do własności prywatnej;
• rozdzielenie gałęzi rządowych;
• reklama i wolność słowa;
• istnienie partii opozycyjnych;
• niestabilność sfery politycznej kraju, udział mas w życiu politycznym społeczeństwa;
• brak monopolu władzy, istnienie prawnego mechanizmu zmiany władzy;
• wolność gospodarki od wszelkiej kontroli i ingerencji państwa.

Teraz znasz podstawowe informacje o reżimach rządowych.