Dochód narodowy to nowa wartośćzagregowany produkt społeczny wytworzony w naturze w sferze produkcji materialnej w ciągu roku. Jednocześnie obliczana jest liczba towarów wytworzonych na terytorium kraju, a następnie od oszacowania od tej kwoty odejmuje się koszty, które przedsiębiorstwa krajowe poniosły w okresie sprawozdawczym. W postaci naturalnej dochód narodowy obejmuje całą masę środków produkcji i dóbr konsumpcyjnych wyprodukowanych w ciągu roku. Wskaźnik ten jest swoistym miernikiem wzrostu gospodarczego w kraju i jest wykorzystywany przez rząd przy wyliczaniu budżetu na przyszły rok, a także przy analizie i opracowywaniu nowych strategii rozwoju.
Historia
Dochód narodowy jako szczególny termin był pierwszywprowadzone przez Karola Marksa, ponieważ przed nim zachodnia myśl ekonomiczna nie uwzględniała kryteriów reprodukcji społecznej. Wcześniej fizjokraci mieli do czynienia z podobnym problemem, w tym Renee, jednak przy konstruowaniu „stołu ekonomicznego” brali pod uwagę tylko rolnictwo, więc analiza liczby produktów pozostała niedokładna.
D. Ricardo i A.Smith w ogóle nie wziął pod uwagę kosztu środków produkcji, dlatego w ich pracach oszacowano jedynie kwotę dochodu uzyskanego przez właścicieli przedsiębiorstw, bez uwzględnienia ponoszonych przez nich kosztów. W XX wieku burżuazyjni ekonomiści uwzględnili w tym wskaźniku nie tylko zysk otrzymany z sektora produkcyjnego, ale także pracę innych sektorów - instytucji edukacyjnych, administracji publicznej i obrony oraz opieki zdrowotnej, a zatem wskaźnik rozwoju gospodarczego sztucznie wzrósł o 20-30%.
Po raz pierwszy w krajach socjalistycznychpojęcie „bogactwa narodowego”, które obejmuje nie tylko wzrost sił wytwórczych, ale także zasobów naturalnych, a także innych wartości materialnych i duchowych. Ten wskaźnik makroekonomiczny w ujęciu pieniężnym przedstawia wartość wszystkich aktywów wycenianych po cenach rynkowych, które są własnością państwa i jego mieszkańców.
W Rosji
W Federacji Rosyjskiej, w przeciwieństwie do krajów zachodnich, obywateldochód do tej pory pokrywa tylko koszty produkcji materiałowej, więc ten wskaźnik makroekonomiczny nie uwzględnia dochodów z innych branż. Nie obejmuje więc rozwoju naukowego, dochodów uzyskanych z transakcji wymiany i zysków prywatnych instytucji medycznych.
Podejścia
Współcześni ekonomiści przy obliczaniu tegowskaźnik, stosuje się kilka różnych podejść. Pierwsza z nich opiera się na całkowitych dochodach uzyskiwanych z działalności gospodarczej i uwzględnia płace mieszkańców, a także otrzymywanie przez mieszkańców czynszu i dywidend. Jednak kwota ta jest następnie przeznaczana na płatności na rzecz gospodarstw domowych, właścicieli firm i organów skarbowych. Drugie podejście opiera się na obliczaniu produkcji dóbr z uwzględnieniem łącznej wartości dodanej wszystkich dóbr wytworzonych przez sektory gospodarki narodowej.
Struktura
Bieżący dochód narodowy nettoobliczane według specjalnego wzoru. Najpierw bierze się pod uwagę podstawowe kwoty otrzymane przez mieszkańców państwa w okresie sprawozdawczym, a następnie odejmuje się od nich wartość aktywów przekazanych za granicę w gotówce lub w naturze. Z uzyskanego wskaźnika ekonomiści mogą jedynie odliczyć koszty amortyzacji sprzętu ponoszone przez producentów. W ogólnej strukturze uwzględniono wielkość produkcji brutto i netto oraz płace obywateli, jako najważniejszy składnik dochodu narodowego.
