In de koninklijke kamers op 3 juli 1583 gebeurde er één dingvan de meest mysterieuze en onbegrijpelijke moorden van de zestiende eeuw. De zoon van Ivan de Verschrikkelijke, Ivan Ivanovitsj, werd vermoord door zijn eigen vader. In een vlaag van woede prikte de koning zijn zoon met een staf in de tempel. De slag was precies en krachtig - de kroonprins stierf ter plekke. Het is ook verrassend welke zoon Ivan de Verschrikkelijke doodde! De meest geliefde, oudste, degene op wie hij grote hoop had gevestigd, omdat zijn tweede afstammeling, Fyodor, niet klaar was om het land vanaf het allereerste begin te regeren.
In de afgelopen meer dan vierhonderdvijftig jaarhet verhaal was overwoekerd met vele legendes, er werden verschillende versies van wat er gebeurde naar voren gebracht. De exacte datum van de dood van de Tsarevich is nog niet vastgesteld. Sommige onderzoekers suggereren dat de tragedie plaatsvond in 1581, in november, anderen noemen 1582, en weer anderen, die in de meerderheid zijn, houden zich nog steeds aan de datum van 3 juli 1583. Over het algemeen zijn de cijfers niet zo belangrijk, de belangrijkste taak is om te begrijpen waarom Ivan de Verschrikkelijke zijn zoon heeft vermoord, en heeft hij hem überhaupt vermoord? Laten we proberen het uit te zoeken.
Eerste versie. Politiek
Nikolai Karamzin heeft dat in zijn "Geschiedenis" aangekondigdpolitiek werd een struikelblok tussen vader en zoon. Vervuld met nobele jaloezie kwam de Tsarevich naar zijn ouder en eiste Pskov vrij te laten, de vijand te verdrijven en de eer van het Russische rijk te herstellen. In woede riep John dat zijn zoon, samen met de boyars, hem van de troon wilden werpen, en hief zijn hand op. Boris Godunov probeerde haar in bedwang te houden, maar de tsaar bracht de edelman verschillende wonden toe met zijn scherpe staaf en sloeg vervolgens de kroonprins met geweld. Hij viel bloedend. De dood van Ivan - de zoon van Ivan de Verschrikkelijke - kwam onmiddellijk. Het is opmerkelijk dat deze versie, die Karamzin als waar beschouwde, oorspronkelijk werd ingediend door Antonio Possevino, de pauselijke legaat, die, zo niet de meest geïnteresseerde getuige, dan zeker niet onafhankelijk was. Daarom is de betrouwbaarheid van een dergelijke verklaring zeer twijfelachtig, vooral omdat deze niet wordt bevestigd door enig ander bewijs. Waarom heeft Ivan de Verschrikkelijke dan zijn zoon vermoord? Ga verder.
Tweede versie. Elke dag
Alleen officieel was tsaar John Vasilyevich getrouwdminstens zeven keer. Zoals je weet, valt een appel dicht bij een appelboom. Dus de jonge Tsarevich probeerde zijn vader bij te houden. Zijn eerste vrouw was de dochter van Saburov, Evdokia Bogdanova, na een mislukt huwelijk werd ze met geweld tot een non geslagen. De tweede vrouw, Theodosia Mikhailova, dochter van Solovov, onderging hetzelfde lot - ze eindigde haar leven in een klooster. In 1583 was Ivan getrouwd met de dochter van de jongste van de Sheremetyev-broers, Elena. Op een ochtend zag John Vasilyevich de zwangere vrouw van de Tsarevich in een ongepaste vorm: haar riem was niet vastgebonden en een getrouwde vrouw paste niet wijd open. De koning werd boos en gaf een paar goede klappen aan zijn schoondochter. Elena viel en sloeg, en de volgende nacht verloor ze haar kind. Onmiddellijk rende de tsarevitsj de kamers binnen en begon zijn vader te verwijten, hij kwam op voor zijn vrouw, waarvoor hij een staf ontving in zijn tempel. Het blijkt dat dit de reden is waarom Ivan de Verschrikkelijke zijn zoon heeft vermoord! Maar ook hier is niet alles duidelijk. De auteur van deze versie was dezelfde Antonio Possevino, voor wie het winstgevend was om de heerser te ontmaskeren als een meedogenloze sonicide om de Europese inquisitie te legitimeren. Dus wat gebeurde er?
Derde versie. Liefde
De Russische tsaar was erg verlangend naar vrouwen en,volgens getuigenis miste hij geen enkele rok. Eens, ergens in de afdelingen, ontmoette hij Elena, de vrouw van Tsarevich Ivan, over wie we al hebben gesproken, en begon hij haar te dwingen samen te gaan wonen. Het is niet zeker of John Vasilyevich uiteindelijk een schoondochter werd (in Rusland is het lang de naam geweest van een man die een vrouw met een zoon deelde), maar de jonge prinses vertelde haar man over de intimidatie , en hij besloot de relatie met zijn vader te regelen. We weten hoe het allemaal is afgelopen. De zoon van Ivan de Verschrikkelijke, Ivan, viel met een gebroken tempel en na een tijdje werd zijn vrouw naar een klooster gestuurd. Maar is het allemaal echt gebeurd?
De vierde versie. Weerleggen
Historici die veel later leefden dan Ivan Vasilievichen zijn kroost, dacht: "Heeft Iwan de Verschrikkelijke zijn zoon vermoord?" Misschien is dit gewoon een fascinerende legende? Met andere woorden, verkeerde informatie en laster? Op dit moment roept zelfs het feit van filicide grote twijfels op. Om te begrijpen waarom het de moeite waard is om te twijfelen, kijken we naar de jaren 1883-1885 - de tijd waarin onder het penseel van de beroemde Russische kunstenaar Ilya Repin het kunstwerk verscheen "Ivan de Verschrikkelijke en zijn zoon Ivan 16 november 1581" .
Schilderij "Ivan de Verschrikkelijke doodt zijn zoon"
Het was onder deze naam dat het bij een breed publiek bekend werdopenbaar canvas, dat laat zien hoe de Russische tsaar de Tsarevich een dodelijke slag toebracht. Op de rode tapijten bedekt met patronen in de schemering van de kamers, ligt een verlaten staaf naast de omgevallen troon, en in het midden van de kamers worden twee figuren verlicht: een vader die zich zojuist onherstelbaar heeft begaan in een woedende uitbarsting, en een zoon die op sterven ligt in zijn armen. Wanhoop, onmetelijke liefde en afschuw drukken het gezicht van John Vasilyevich uit, hij omhelst krampachtig de Tsarevich, probeert het bloed te stoppen door de wond op zijn hoofd te houden, en de zoon, die zijn vader vergeeft, valt op zijn borst. Het ouderwetse voorkomen van de koning met verscherpte trekken ziet er in zijn verlies tegelijkertijd zielig en verschrikkelijk uit. Ivans gezicht is in vergelijking met hem meer "levend", vergeestelijkt, menselijker. Medelijden met de vader overweldigt de Tsarevich, hij ervaart een gevoel van vergeving, het verheft hem boven alle kleine hartstochten die een persoon onwaardig zijn, die zijn dood veroorzaakten, de ziel zuivert. Dit is precies wat het schilderij "Ivan de verschrikkelijke doodt zijn zoon" laat zien.
Het lot van het werk van Repin
Nu wordt het canvas opgeslagen in Moskou, in de Tretyakovskayagalerij. In 2013 vroeg een groep orthodoxe activisten en historici om daaruit verwijderd te worden, omdat dit de patriottische gevoelens van Russen beledigt. Het verzoek is afgewezen. Ik moet zeggen dat dit niet de eerste aanslagen op de foto zijn. Toen het voor het eerst aan het grote publiek werd gepresenteerd op de 13e reizende tentoonstelling, was heel Sint-Petersburg in beroering. Toeschouwers belegerden letterlijk het gebouw waar het canvas hing. Er waren hevige geschillen: de intelligentsia en de progressieve jeugd waren enthousiast, terwijl andere Petersburgers verontwaardigd waren: 'Is het mogelijk om filicide te tonen?' Onder degenen die het werk niet leuk vonden, was keizer Alexander III, als gevolg daarvan werd hem op 1 april 1885 een showverbod opgelegd. Dit was het eerste schilderij dat in het Russische rijk werd gecensureerd. Drie maanden later werd het verbod echter op verzoek van de kunstenaar A. Bogolyubov, dicht bij de rechtbank, opgeheven.
Is er een moord gepleegd?
Op deze zelfde tentoonstelling in Sint-Petersburg in 1885het schilderij "Ivan de Verschrikkelijke doodt zijn zoon" werd opgemerkt door de vooraanstaande Russische denker en hoofdaanklager van de Heilige Synode, Konstantin Pobedonostsev. Hij was verontwaardigd over haar plot, omdat naar zijn mening fictie als feit werd gepresenteerd. Pobedonostsev schreef een brief aan Alexander III, waarin hij zei dat dit schilderwerk niet historisch kan worden genoemd, omdat het afgebeelde moment puur fantastisch is. Hoe komt het? We kregen altijd te horen dat de moord op Tsarevich Ivan door Ivan Vasilyevich een onbetwistbaar feit was, zelfs in schoolboeken wordt hierover geschreven als een voorbeeld van hoe wreed de Russische autocratie was. Het was alleen niet helemaal duidelijk waarom Ivan de Verschrikkelijke zijn zoon vermoordde. En niemand dacht na over hoe dergelijke informatie in de historische literatuur terechtkwam.
Dramatische gebeurtenis
In 1913 gebeurde in de Tretyakov-galerijiets raars. Bij het bestuderen van het schilderij van Ilja Repin "Ivan de Verschrikkelijke en zijn zoon Ivan op 16 november 1581" riep de iconenschilder Abram Balashov: "Te veel bloed!" Daarna stortte hij zich met een mes op het schilderij en sneed het open. Repin kwam onmiddellijk naar Moskou en nam samen met Igor Grabar, zijn oud-student en gerenommeerd restaurateur, de restauratie op zich. In de pers kreeg de poging tot schilderen een uitgebreide weerklank, er was zelfs een dispuut over hoe het gewone volk zich verhouden tot de afbeelding van koninklijke personen. Repin werd onverwachts beschuldigd van het opzettelijk provoceren van mensen tot agressie en het niet begrijpen van de situatie die in Rusland vorm had gekregen. De kunstenaar was in de war en erg geïrriteerd. Hij verliet Moskou met gefrustreerde gevoelens en besloot dat hij nooit meer naar deze stad zou komen.
Waar stierf de Tsarevich aan?
Metropoliet van Ladoga en St. Petersburg Johnin zijn boek "The Autocracy of the Spirit" ontkende hij het feit van de moord en verklaarde dat de dood van zijn zoon Ivan de Verschrikkelijke te wijten was aan een ernstige ziekte. Er staat inderdaad met geen woord over filicide in de overgebleven historische documenten. Maar er werden talloze factoren onthuld die bevestigden dat de Tsarevich stierf als gevolg van vergiftiging. V. Manyagin schreef in zijn werk "The Leader of the Militant Church" uit 2003 dat Ivan vergiftigd was met kwikchloride - een gif dat een pijnlijke dood veroorzaakt als het wordt ingenomen in een hoeveelheid van 0,18 gram of meer.
Opgraving
In 1963 werden ze geopend in de aartsengelkathedraal van het Kremlinvier graven: de commandant Skopin-Shuisky, Tsarevich Ivan, Tsar John Vasilyevich, Tsar Fyodor Ioannovich. Tijdens de studie van de overblijfselen ontdekten wetenschappers dat alle vier de skeletten ongeveer gelijke hoeveelheden arseen bevatten en dat het de norm niet overschrijdt. In de botten van Tsarevich Ivan en Tsar Ivan Vasilyevich werd echter de aanwezigheid van kwik aangetroffen in een dosis die de toegestane norm aanzienlijk overschreed. Sommige historici hebben betoogd dat dit geen vergiftiging is, maar de gevolgen van behandeling met kwikzalven voor syfilis. Maar als resultaat van onderzoek werden geen syfilitische veranderingen gevonden in de overblijfselen van vertegenwoordigers van de koninklijke familie.
Nieuwe feiten
In de jaren negentig is een onderzoek naar graven uitgevoerdgrote tsarina's en prinsessen in Moskou. Als gevolg hiervan werd ontdekt dat Elena Glinskaya, de moeder van Ivan de Verschrikkelijke, die stierf in 1538, en Anastasia Romanova, zijn eerste vrouw, die stierf in 1560, werden vergiftigd met kwikchloride. Dat wil zeggen, de koninklijke familie was tientallen jaren het slachtoffer van vergiftiging. De gegevens van deze en andere studies lieten ons concluderen dat de moord op de zoon van Ivan de Verschrikkelijke door zijn eigen vader fictie is, maar in feite werd hij vergiftigd, dit wordt ondersteund door het feit dat het gehalte aan gif in zijn stoffelijk overschot het toegestane overschrijdt. norm vaak. De wetenschap weerlegt dus categorisch de versie van filicide.
