In het oude Griekenland, veel filosofischscholen, waarvan wetenschappers vandaag de dag aandacht besteden. Al in die verre tijden (en waarschijnlijk zelfs eerder) dachten de meest deskundige mensen na over categorieën als de structuur van de wereld, de betekenis van het menselijk bestaan, de relatie met de natuur en andere zaken die vandaag de dag nog steeds opwindend zijn. Onnodig te zeggen dat er geen definitieve antwoorden zijn gevonden op de meeste vragen die duizenden jaren geleden zijn gesteld, en het is onwaarschijnlijk dat dit ooit zal gebeuren, maar de poging zelf is prijzenswaardig. Democritus wordt beschouwd als een van de vooraanstaande filosofen van het oude Griekenland. Een korte biografie van deze geleerde man en zijn belangrijkste ideeën worden aangeboden aan de lezers van dit artikel.
Wat is er bekend over Democritus?
De levensjaren zijn vermoedelijk binnenchronologisch kader van 460 (geboorte) tot 370 (overlijden). BC, thuisland - de Thracische stad Abdera in het oostelijke deel van het moderne Griekenland. In veel gevallen, met betrekking tot de biografieën van beroemde filosofen, redenaars en vertegenwoordigers van scholen, is de informatie gebaseerd op feiten die vandaag niet kunnen worden geverifieerd. Democritus is geen uitzondering, wiens korte biografie is samengesteld op basis van ongelijksoortige informatie uit verschillende bronnen. Het is met name bekend van zijn vele omzwervingen, waarbij hij vele verre landen bezocht, waaronder Iran, Babylonië, Egypte, Ethiopië en India. Het lijdt geen twijfel dat hij een hoog intellect heeft, een kritische kijk op de hedendaagse wetenschappen, een passie voor verschillende disciplines en een algemeen verlangen niet alleen naar kennis, maar ook naar het begrijpen van de ontvangen informatie. Bovendien kan men logischerwijs tot de conclusie komen dat deze wetenschapper en denker uit een nobele en rijke familie kwam, anders zou hij niet de gelegenheid en tijd hebben gehad voor zulke lange reizen en reflecties. Dus wie was Democritus? Interessante feiten uit zijn leven zijn in vertellingen tot ons gekomen, gierig en waarschijnlijk verdraaid, maar ze zeggen ook veel over deze man.
Werken en verhandelingen
De originele manuscripten zijn dus niet bewaard geblevenhun wetenschappelijke inhoud kan alleen worden beoordeeld aan de hand van hervertellingen en verwijzingen waarin latere auteurs deze filosoof citeerden. De ideeën van Democritus in onze tijd zijn van groot belang vanwege het feit dat de laatste wetenschappelijke verworvenheden paradoxaal genoeg herhalen waar in het oude Griekenland over werd gediscussieerd en dat vrij recentelijk alleen een ironische grijns veroorzaakte. Zijn andere gedachten doen sterk denken aan moderne ideeën over de structuur van de wereld. Volgens Diogenes Laertius waren er in totaal ongeveer zeven dozijn verhandelingen (sommige onderzoekers schatten het aantal op vijftig). Misschien behoren sommige hypothesen toe aan Leucippus, wiens volgeling Democritus is. Een korte biografie van zijn leraar is echter over het algemeen onbekend bij de wetenschap. De werken zijn gewijd aan een zeer breed scala aan disciplines, waaronder wiskunde, ethiek, astronomie, natuurkunde, filologie, geneeskunde, muziektheorie, technologie en verschillende andere wetenschappen die in Ancient Hellas als de belangrijkste werden beschouwd. Driehonderd fragmenten zijn bewaard gebleven in de hervertellingen.
Atoom theorie
De atoomtheorie van Democritus lijkt sprekend opmoderne ideeën over de structuur van materie, gevormd in de twintigste eeuw. Het is waar dat in die verre tijden deze elementaire deeltjes als de kleinste in het heelal werden beschouwd en daarom ondeelbaar (vandaar de naam), maar de verrassing wordt veroorzaakt door het vermogen van een oude wetenschapper die bijna vijfentwintig eeuwen geleden leefde om de geest binnen te dringen de structuur van een molecuul in de volledige afwezigheid van een materiële basis, waardoor deze hypothese empirisch kon worden gecontroleerd. Atomen zijn in constante en chaotische beweging in de leegte, vormen vortexwolken en vormen materiële objecten. Ze zijn verschillend (in vorm en grootte), en dit verklaart de verschillen in de eigenschappen van stoffen - dit is precies wat Democritus geloofde. Interessante feiten kunnen volgens hem worden waargenomen wanneer het lichaam wordt blootgesteld aan straling die wordt uitgezonden door atomen.
Atheïst?
Het oude Griekenland werd gedomineerd door polytheïsmede theosofische theorie, volgens welke een specifiek mythologisch karakter verantwoordelijk was voor elk gebied van menselijke activiteit. De filosofie van Democritus verschilde van de officiële staatsideologie in haar bijna volledige materialisme. Bovendien ontkrachtte de wetenschapper genadeloos de gevestigde ideeën over goden, wees op hun gelijkenis met levende mensen en gebruikte dit argument als bewijs van de kunstmatigheid van hun beeld. Alle Olympische hemellichamen zijn naar zijn mening eenvoudigweg uitgevonden door mensen die niet bij machte zijn om de mysterieuze aard van de wereld om hen heen uit te leggen.
Democritus en de ziel
Er is echter ook een zekere filosofischeeen tegenstrijdigheid die ons in staat stelt de vraag te stellen: "Was Democritus zo'n atheïst?" Zijn korte biografie bevat geen informatie over ernstige conflicten met de heidense geestelijkheid van die tijd, en bovendien erkende hij de aanwezigheid van zo'n duidelijk immateriële categorie als de ziel. Toegegeven, de filosoof stelde zich het voor als een soort klomp atomen die door het lichaam dwalen en het achterlaten op het moment van overlijden of ervoor, wanneer de krachten geleidelijk de ouder wordende of zieke persoon verlaten. Deze kleine deeltjes zwerven naar zijn mening voor altijd in het universum, zijn onsterfelijk en verdwijnen nergens. Is het niet de wet van behoud van materie? En wat is geen bewijs van de onsterfelijkheid van de ziel?
Ataraxie
Dit fenomeen is bekend in de moderne geneeskundeals een gemoedstoestand, gemanifesteerd in volledige onbevreesdheid veroorzaakt door een sterke emotionele schok, schonk Democritus veel aandacht. Volgens zijn theorie is zo'n sereniteit van de geest een teken van diepe wijsheid. Je moet ernaar streven, en het wordt alleen bereikt door veel werk aan zelfverbetering en het begrijpen van vele mysteries van de wereld. De ataraxische filosofie van Democritus werd ontwikkeld in de prestaties van vele scholen, voornamelijk sceptisch, stoïcijns en epicurisch. Zijn aforismen zijn tot ons gekomen, waarin de willekeur van gebeurtenissen wordt ontkend, het nut van het vermogen om te zwijgen (en niet alleen te spreken) wordt verklaard, de prioriteit van denken boven kennis wordt bevestigd, en tevredenheid met wat een persoon heeft wordt aangemoedigd. Het is moeilijk om met dit alles oneens te zijn.
Wat denkt een mens?
Meer recentelijk de moderne medische wetenschapeen andere revolutionaire theorie naar voren, volgens welke de menselijke geest niet zozeer geconcentreerd is in de hersenen als wel in het hart. Dit lijkt, zo niet plagiaat, dan in ieder geval een hervertelling van de betekenis van de ontdekking van Democritus, die hij tweeënhalf millennia geleden deed. De oude Griekse wetenschapper geloofde dat het centrum van het denken van elk van de mensen de borst is en wat erin zit.
Wie weet waar moderne wetenschappers zullen komen? Misschien zullen ze in veel opzichten de postulaten van de filosofische scholen van voorbije eeuwen opnieuw moeten evalueren. Alles ontwikkelt zich immers in een spiraal ...
