Het religieuze centrum van de moslimgemeenschap is de moskee, waar diensten worden uitgevoerd en religieuze riten worden uitgevoerd, en meestal staat er een minaret naast. Wat het is?
Het is niet eenvoudig om zo'n vraag te beantwoorden, omdat deze structuur, die puur utilitaire functies vervult, ook een heilige, symbolische betekenis heeft.
Waarom worden minaretten gebouwd?
Moskeeën en minaretten verschillen in hoogte ende schoonheid van de afwerking. Kleine moskeeën hebben meestal maar één vrij bescheiden minaret, terwijl grote religieuze centra vier, zes of meer torens hebben die het hoofdgebouw omringen.
Er is een balkon op de bovenste laag (soms zijn er tweeof drie), rondom de minaret. Wat het is, is gemakkelijk te begrijpen, wetende wat het belangrijkste doel van de structuur is - gelovigen informeren over de tijd van gebed. Een muezzin stijgt langs een lange wenteltrap naar de top van de minaret en leest een adhan, een aanroepingsgebed, vanaf het balkon.
De sterke stem van de dienaar van de moskee draagt ver wegdoor het hele gebied, omdat de hoogte van de toren behoorlijk groot kan zijn. Vijftig en zelfs zestig meter is verre van de limiet. Zo staan er naast de al-Nabawi-moskee in Medina tien minaretten van 105 meter hoog.
En de Hassan Moskee in de stad Casablanca (Marokko) heeft een minaret van 210 meter hoog. Het is de hoogste ter wereld, maar de minaret is vrij recent gebouwd - in 1993.
Als we het hebben over oude gebouwen, het meestDe Qutub Minar in Delhi wordt als uniek beschouwd, met een hoogte van meer dan 72 meter, gebouwd in de 12e eeuw. Het is volledig gebouwd van baksteen en is rijkelijk gebeeldhouwd in de Indiase traditie.
Samen met een toren voor het oproepen tot gebed, minaretten inin het verleden een andere functie vervulde. Op hun top werd een lantaarn aangestoken, die als baken diende en de omgeving verlichtte. Geen wonder dat het woord "minaret" zelf afkomstig is van het Arabische "manara" - "vuurtoren".
Vuurtorens zijn niet langer nodig en de traditie van het aansteken van vuren op torens naast moskeeën blijft. Bovendien heeft het aansteken van een vuur ook een heilige betekenis.
Een beetje geschiedenis
De geschiedenis van minaretten is nauw verwant aan de geschiedenis van de islam en weerspiegelt de glorieuze en tragische pagina's.
In eerste instantie, om de gelovigen bijeen te roepenom te bidden, klom de muezzin naar het dak van de moskee. De eerste kleine torentjes werden gebouwd door de gouverneur van Egypte Maslama ibn Muhallad in het midden van de 7e eeuw in de buurt van de Amr ibn Asa-moskee. Al zijn ze totaal anders dan de minaretten die we gewend zijn.
De oudste bouwwerken waren laag en staken slechts iets uit boven het dak van het hoofdgebouw, bijvoorbeeld de toren van de belangrijkste moskee in Damascus, gebouwd in de 8e eeuw.
Maar met de ontwikkeling van de tradities van de islamitische architectuur,maten en vormen veranderd. De minaretten zijn flink gegroeid, werden rijkelijk versierd met houtsnijwerk, mozaïeken van gekleurde bakstenen en geglazuurde tegels en werden echte kunstwerken.
Heilige betekenis en symboliek
Minaretten beschouwen vanuit een pragmatischegezien wordt de stem van de muezzin vanaf het hoge balkon beter gehoord en veel verder gedragen. Maar het is ook belangrijk dat de predikant van de moskee een gebed voorleest en, niet alleen sprekend met gelovigen, maar ook met God, probeert dichter bij hem te zijn. In het christendom dienen hoge klokkentorens en het luiden van klokken hetzelfde doel.
In middeleeuwse steden en dorpen met lageminaretten met huizen maakten een werkelijk verbazingwekkende indruk en dienden als een symbolische uitdrukking van de grootheid van God. Naar boven strevend, dienden ze als een soort as die de sterfelijke aarde en de eeuwige hemel met elkaar verbond. Ze lieten het goddelijke aanraken, maar hiervoor was het nodig om een lange en steile trap te beklimmen - een symbool van spirituele opstijging. En het was niet gemakkelijk, het is bijvoorbeeld voldoende om te onthouden dat de trap van de Delhi Qutub Minar 379 treden heeft.
De minaret is een symbool van niet alleen het goddelijkemacht, maar ook de kracht en rijkdom van aardse heersers. Geen wonder dat elke moslimheerser ernaar streefde de mooiste moskee en de hoogste minaretten in zijn bezit te bouwen.
Onder het teken van de halve maan
Elke religie heeft zijn eigen heilige tekens.Zo wordt er een kruis geheven boven een christelijke kathedraal - een symbool van het zoenoffer en de opstanding van Christus, en de maansikkel bekroont de moslimmoskee en de minaret. Wat het is?
De maansikkel is een vrij algemeen symbool, enzijn geschiedenis gaat meer dan een millennium terug. Dit teken werd door veel oude volkeren vereerd, samen met zonne-, zonnesymbolen. Aanbidders van Artemis en de godin Ishtar aanbaden hem bijvoorbeeld, en in het vroege christendom werd de maansikkel beschouwd als een attribuut van de Maagd Maria.
De maansikkel op de minaret verscheen in de 15e eeuw, tijdenstijden van het Ottomaanse rijk. Volgens de legende zag Mohammed II vóór de verovering van Constantinopel een omgekeerde maan aan de hemel en een ster tussen zijn hoorns. Hij beschouwde dit als een goed teken en later begonnen deze symbolen moskeeën en minaretten te versieren.
Dit is echter slechts een legende, niemand kent de exacte betekenis van de islamitische halve maan. Het is niet voor niets dat niet alle aanhangers van de islam het als heilig erkennen en het als een heidens symbool beschouwen.
Het mysterie van de minaretten
Moderne historici en kunsthistorici betogen, vanwelke bouwwerken uit de oudheid heeft de minaret zijn geschiedenis. Wat is het - een getransformeerde vuurtoren, een ziggurat van Mesopotamië of de majestueuze oude Romeinse zuil van Troyan? Of misschien werd de vorm van de minaret beïnvloed door rivaliteit met het christendom, en bij het bouwen van torens naast moskeeën kopieerden moslimarchitecten onbewust de klokkentorens van kerken en kathedralen?
Maar hoogstwaarschijnlijk is de minaret net als velengrote architecturale structuren - dit is het eeuwige verlangen van de mens om dichter bij God te komen en hem zelfs op de een of andere manier te evenaren. Het was dit verlangen dat mensen ertoe bracht offers te brengen en enorme inspanningen te leveren aan kolossale gebouwen, die zelfs een modern persoon verbluften met hun grootsheid.
